Contactblad Historische Kring Bussum 17/3 (december 2001) pag. 85-87
De boerderij van De Graaf aan de Mariastraat
Nel Krijnen-Van Gog
Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.
In het boekje "Die van Lage Bussum" van J.V.M. Out staat op blz. 161 een foto uit 1896 van de Brink, met het onderschrift: "vlak voor het afbranden van de grote boerderij van Krijnen, rechts op de achtergrond".
De boerderij op de foto blijkt echter niet de boerderij van Krijnen te zijn. Die stond waar nu de Krijnenweg is, het is de nog bestaande boerderij aan de Mariastraat, waar de familie De Graaf woont. Hoe ik tot die conclusie ben gekomen zal ik hieronder aangeven.
In de krant van 1896 is sprake van "een met riet gedekte boerderij van de Wed. K" die afbrandde (voetnoot 1). Bedoeld is Marretje Heerschop, de weduwe van Tijmen Krijnen. Haar boerderij stond tot de brand op 16 augustus 1896 volgens het kadaster in sectie A, nummer 1278.
 |
|
Het kadasterkaartje uit 1880. |
Op de kadasterkaart uit 1880 staat de boerderij getekend in de richting van de spoorlijn (zie kaartje). De boerderij op de foto heeft echter een met dakpannen bedekt dak, staat iets hoger en ligt in de lengterichting evenwijdig aan de spoorlijn! Dit is ook te zien op de kadasterkaart in sectie A 2069 (voetnoot 2). Ook in deze boerderij heeft overigens een Tijmen Krijnen gewoond.
Hier volgt de geschiedenis van de boerderij op de foto in Die van Lage Bussum. Op 23 augustus 1882 koopt Klaas Fokker, landbouwer van beroep, bij notaris P.C. Lasonde te 's-Graveland, van de heer Gerardus Theodorus Bom, boekhandelaar, wonende te Amsterdam een perceel gedeelte van sectie A 1046, groot 10 are en 50 centiare voor fl. 700.- (voetnoot 3). Hij laat er een boerderij op zetten en gaat er met zijn vrouw Cornelia Jansen Calis en hun 10-jarig dochtertje (Magaretha (ook wel Grietje genoemd) wonen. Klaas heeft de boerderij nooit helemaal af gezien, want op 22 januari 1883 overlijdt hij in het huis nr. A 89 op 41 jarige leeftijd, waarschijnlijk door ziekte, want dokter Fock krijgt nog fl. 28.40 betaald.
Op 22 april 1883 werd door notaris P. Munnikhuijsen in Naarden, geassisteerd door kandidaat-notaris Harmen Pieter Bok en veehouder Lambert Krijnen als getuigen en in tegenwoordigheid van de voogd van Margaretha, de inventaris opgesteld in het sterfhuis.
De roerende en onroerende goederen werden op hun waarde geschat door Cornelis Lubbertszoon Puik (landbouwer), Rijk van Eijden (landbouwer) en Johannes Brandhof (timmerman), die als deskundigen door de belanghebbende benoemd waren, nadat ze eerst voor de rechter in Hilversum de bij de wet vereiste eed hadden afgelegd.
In deze boedelbeschrijving staat de boerderij als onroerend goed beschreven als "Een huis erf grond" sectie A. nr. 1046, gedeeltelijk ter grootte van ongeveer 10 are en vijftig centiare, en gewaardeerd op fl. 3400.-. Het bestond uit een voorhuis met daarin onder andere een bureau, een kast, 1 klok, 2 spiegels, 5 schilderijen, 3 tafels en 12 stoelen, 1 kastje en 1 hoekkastje, kachel, doofpot, 1 bed met twee kussens, een peluw en drie dekens. "Opkamertje met daarin 3 kussens en 3 dekens. Kelderkamer met eenig aardewerk, 2 koekenpannen en diverse, het Achterhuis met daarin 6 koeien met de waarde van fl. 900, 2 paarden fl. 500.- 2 wagens en 1 gierbak waarde fl. 80.-, ploeg, 1 eg, 2 karns, boerengereedschap en melkgereedschap waarde fl. 42.-, een partij hooi en stroo fl. 100.-." (voetnoot 4).
Nico Andriessen, een zoon van Margaretha Fokker, vertelde me eens dat toen zijn moeder verhuisde naar de Landstraat, de boerderij nog niet helemaal af was. Dat blijkt ook uit de uitstaande vorderingen, schulden en lasten, zoals: "Rijk Schimmel wegens geleverde steenen fl. 52.-, J Brandhof (timmerman) fl. 39.77 1/2 , A. Berendonk, voor metselwerk fl. 11.95, G. Majoor (timmerman) fl. 30.80, C. van der Hoeven (smid) fl. 26.59, J. Brandhof voor cement fl. 21.-."
 |
|
Foto uit Bitter en Zoet mei 1972. Bij de pijl de boerderij van De Graaf.
|
Cornelia Calis hertrouwde op 11 februari 1884 met Tijmen Krijnen en kreeg nog een zoon: Johannes (Jan) Krijnen geboren in Bussum op 29 december 1885.
Dan, op 1 mei 1894, verkoopt Cornelia de boerderij, inmiddels sectie A 2069 en groot 10 are en 70 centiare, voor fl. 3000.- aan haar zwager Cornelis van der Hoeven die getrouwd is met Elisabeth Fokker, de zus van haar overleden man (voetnoot 5).
Zelf verhuist ze naar de Landstraat 40, waar ze op 25 april 1921 overlijdt.
Elisabeth Fokker, dan weduwe van Cornelis van der Hoeven, verkoopt op 5 maart 1923 de boerderij aan Dirk de Graaf, die in deze buurt goed bekend was. Hij woonde vanaf ongeveer 1905 op de Brinklaan 116, in een van de huisjes langs het spoor, en vanaf circa 1913 bewoonde hij de boerderij, toen nog als adres Brinklaan 128, later veranderd in Mariastraat 20. Waarschijnlijk woonde hij hier eerst als huurder en later als eigenaar. Tegenwoordig wonen zijn schoondochter Annie de Graaf-Krijnen, kleinkinderen en achterkleinkinderen van Dirk nog in de boerderij aan de Mariastraat 20.
Op de afgebrande boerderij van de weduwe Krijnen kom ik in een volgend artikel terug.
Bronnen
Stadsachief Naarden
1) De Gooi- en Eemlander 1896.
2) Kadaster gemeente Bussum 1880.
3) Nieuw Notarieel Archief 's Graveland Inv. nr. 31 akte 160.
4) Nieuw Notarieel Archief Naarden Inventaris nr. 94 akte 103.
5) Nieuw Notarieel Archief Bussum. Inv. nr. 17 akte 440.
Streekarchief Hilversum.