Bussums Historisch Tijdschrift 25/2 (augustus 2009) pag. 26-27
De familie Tramontina
Jaap van Welsen
Een pdf-versie van dit artikel wordt hier binnenkort nog toegevoegd.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.
In de Eslaan, op nummer 5, woonde bijna dertig jaar een Italiaanse familie, het gezin van de terrazzowerker Antonio Tramontina. In de fotocollectie van de Historische Kring bevonden zich een aantal foto's van deze familie. Dit was aanleiding voor een klein onderzoekje naar hun geschiedenis. Het onderzoek vorderde aanvankelijk moeizaam, maar leidde uiteindelijk naar een in Hilversum woonachtige kleinzoon.
 |
|
Het terrein aan de Eslaan 5. Op de achtergrond het koetshuis van de
|
Weg uit Friuli
Antonio Tramontina werd 29 april 1888 geboren in het stadje Maniago, in de provincie Pordenone. Maniago ligt in het noordoosten van Italië, in de regio Friuli, op ongeveer zeventig kilometer van de grens met Slovenië. Het stadje was bekend om zijn messen- en scharenindustrie: het Italiaanse Solingen. Maar Friuli staat ook al sinds de 16e eeuw bekend als een centrum van terrazzowerkers.
Tijdens de (vorige) crisis steeg er de werkloosheid tot ongekende hoogte. Reden waarom rond 1930 veel bewoners elders een bestaan zochten. Tot hen behoorde Antonio Tramontina, die zich met zijn vrouw Oliva Rosa, geboren Brustolo, en hun kinderen, de vijftienjarige Giovanni en dertienjarige Erna, vestigde in Bussum. Zij betrokken een woning aan de Krijnenweg 5. Waarschijnlijk koos hij Bussum als vestigingsplaats, omdat er weinig of geen terrazzowerkers waren gevestigd.
 |
|
Het huis Eslaan 5 na de verbouwing |
Terrazzowerker
Antonio vatte hier zijn oude beroep weer op. Terrazzo, ook vaak granito genoemd, is het mengen van cement met stukjes graniet of marmer. Op die manier werden vooral vloeren, aanrechten en douchecellen aangelegd. Hij richtte aan de Laarderweg hiervoor een opslag en werkplaats in. Zijn zoon Giovanni nam hij in het bedrijf op, evenals, in 1931, een andere Italiaan, Luigi Massaro. Deze trouwde in 1936 met zijn dochter. De familie bleef tot eind 1949 aan de Krijnenweg wonen. De mannen slaagden erin gedurende de oorlog in Nederland te blijven, waardoor zij de Italiaanse militaire dienst konden ontlopen.
 |
|
De familie Massaro voor het huis Eslaan 5, vermoedelijk
|
Eslaan 5
Eind 1949 kocht Antonio de voormalige tuinmanswoning van de aan de Vlietlaan gelegen villa De Roeper van de timmerman A. van Voorst. Hij betrok het huis, dat als adres heeft Eslaan 5, met zijn hele familie, die op dat moment bestond uit: zoon en dochter met echtgenoten en kinderen alsmede een nichtje (totaal 12 personen). Hij vestigde er ook zijn bedrijf. Het huis werd drastisch verbouwd. Helaas overleed Antonio kort daarna, in juli 1950, en drie jaar later ook zijn vrouw Oliva. Zijn dochter Erna bleef er met haar man en twee kinderen wonen tot het midden van de jaren vijftig. Massaro en zijn zoon gingen daarna in Zwitserland werken; Erna keerde met haar dochter terug naar Maniago.
 |
|
Gianantonio (links) en Ferruccio (rechts), zoons van Giovanni
|
Giovanni, in 1947 ook getrouwd, bleef met zijn gezin tot eind 1978 in het huis wonen. Het bedrijf werd toen beëindigd en de familie keerde ook terug naar Maniago. Giovanni overleed daar een jaar later. Zijn vrouw Vittoria, zijn zuster Erna en haar man Luigi Massaro leven daar nog. De jongste zoon van Giovanni, Gianantonio, keerde in 1989 met zijn gezin terug naar Nederland.