Bussums Historisch Tijdschrift 25/2 (augustus 2009) pag. 33-35
De toekomst voor het historische centrum van Bussum
Antoinette Soede
Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.
Het centrum van Bussum staat bekend om zijn gezellige en kleinstedelijke uitstraling. Door het bezoekend publiek wordt het centrum geïnterpreteerd als een prettig gebied om te winkelen en te verblijven. Veiligheid en rust zijn de kernbegrippen van dit karakter. Maar in het centrumgebied van Bussum wordt, ondanks de rustige uitstraling, hard gewerkt aan allerlei nieuwe projecten. De gemeente Bussum werkt aan nieuwe invullingen die het karakter van het centrum in de nabije toekomst gaan versterken. Samen met allerhande partijen, van eigenaren tot omwonenden, bekijkt de gemeente Bussum de mogelijkheden van diverse centrumprojecten. Dit moet zich gaan vertalen in een centrumvisie, waarin de samenhang van alle functies binnen het centrum centraal staat. De visie richt zich op de toekomst van het centrum van Bussum. Het is de opzet dat door de centrumvisie en alle projecten hierbinnen het centrum een betere positie in de regio krijgt. Momenteel werkt de gemeente aan een aantal projecten binnen het historische centrum. In dit artikel worden deze projecten toegelicht.
 |
|
Toekomstige ontwikkeling in het winkelgebied De Nieuwe Brink
|
De Nieuwe Brink
Het directe gebied rondom het winkelgedeelte De Nieuwe Brink is aan verandering toe. Deze toevoeging van het winkelgebied uit de jaren 70 lijkt maar geen aansluiting te vinden bij het hoofdwinkelgebied, rondom de Nassaulaan. Dit vertaalt zich in minder publiek en een snellere wisseling van de winkelbezetting. Het gebied heeft een summiere uitstraling en geen trekkende werking. Dit uit zich in onder andere in sociale onveiligheid.
 |
|
Woonblokken waar mogelijkheden voor Wonen boven winkels
|
Na onderzoek bleek ook dat er in Bussum een zogenaamde ‘winkelacht’ bestaat. Deze ‘winkelacht’ loopt echter niet goed vanaf de oostzijde van de Brinklaan (Havenstraat, Kapelstraat, Nieuwe Brink). Samen met de eigenaren is de gemeente Bussum een traject ingegaan om te bezien welke mogelijkheden er zijn om het gebied beter in de ‘winkelacht’ te laten passen. Er wordt hierbij goed gekeken op welke wijze het nieuwe gebied gaat passen in de bestaande historische setting van het centrum. Bij dit project is zelfs een onderzoek gedaan naar de monumentale waarde van diverse historische panden op de Brinklaan om te bezien of ze behouden moeten blijven in het nieuwe plan.
Momenteel wordt er door een ontwikkelaar gekeken hoe het gewenste programma vertaald kan worden in een stedenbouwkundig plan. Omdat de plannen natuurlijk niet binnen een korte tijd gerealiseerd worden, wordt eveneens bekeken of er op de korte termijn een verbetering van de sfeer kan plaatsvinden.
Het Wilhelminaplantsoen
Dit plein is het hart van Bussum. Helaas wordt het momenteel niet als zodanig gebruikt. Natuurlijk is er elke donderdag markt, maar er is een wens om er meer functies te plaatsen. Bijvoorbeeld evenementen zoals de kermis en wellicht meer horeca. Wel moet het plein haar groene karakter behouden. Door middel van gesprekken met omwonenden wordt gekeken wat wel en niet haalbaar is. Vervolgens komt er een ontwerp, waarin rekening gehouden wordt met onder andere de wensen van de belanghebbenden. Belangrijk is alle functies goed te positioneren. Het uiteindelijke doel is een stadsplein voor Bussum.
Wonen boven winkels
De gemeente wil het centrum graag levendig houden. Een van de middelen om een sociaal veilig en leefbaar centrum te realiseren is het wonen boven de winkelruimtes in het centrum weer te introduceren. Vaak worden de ruimtes boven de winkels gebruikt als opslag, omdat deze verdiepingen alleen toegankelijk zijn via de winkels. Samen met Dudok Wonen wordt gekeken of de verdiepingen een eigen opgang kunnen krijgen zodat er volwaardige appartementen kunnen worden gerealiseerd. Het binnengebied achter de gevels kan wellicht ook worden ingericht als een eigen gebied waar de bewoners kunnen verblijven. Door dit binnengebied goed af te sluiten kan een tweede maaiveld boven de winkels gemaakt worden, waarin wellicht ook groen in kan terugkomen.
 |
|
Axonometrie plan Veldweg
|
De Veldweg
Het project De Veldweg beslaat de herontwikkeling van het huidige parkeerterrein aan de Veldweg, direct gelegen aan het spoor. Voor een nieuw plan op deze locatie heeft de gemeente Bussum in 2008 een prijsvraag uitgeschreven op basis van de Nota van Uitgangspunten. Er zijn vijf ontwikkelende partijen uitgenodigd om een plan in te dienen. Uitgangspunt was de ontwikkeling van een op zichzelf staand gebouw, waarbij aansluiting gevonden moest worden met de bebouwing van het centrum.
Het uiteindelijke ontwerp van Dudok Ontwikkeling met architect Hans Ruyssenaars is het winnende plan geworden. Dit ontwerp voldeed aan de eisen van de gemeente Bussum. Na de definitieve keuze voor het ontwerp is Dudok Ontwikkeling momenteel bezig met de verdere uitwerking van het ontwerp. Het is de bedoeling dat het project eind 2009 opgestart wordt.
 |
|
Gebied Mariënburg in het centrum - kadastrale tekening |
Mariënburg
Het klooster Mariënburg en de kloostertuin zijn belangrijke elementen in het centrum van Bussum. Vanaf verschillende zijden is de tuin voelbaar aanwezig. De bomen worden vanuit de direct omringende straten ervaren.
Alleen is de tuin niet toegankelijk voor derden. Om dit in de toekomst wel mogelijk te kunnen maken heeft de gemeente Bussum een Wet voorkeursrecht op het perceel gevestigd. Dit houdt in dat, wanneer de huidige eigenaar het klooster en de bijbehorende tuin wil verkopen, hij dit eerst te koop moet aanbieden aan de gemeente. De gemeente is voornemens een meer publiekelijk karakter aan de tuin te geven. Het zou prettig zijn om Bussum een groen stadspark te kunnen geven. Wanneer de begane grond van Mariënburg een openbare functie krijgt wordt het een zeer goede toevoeging aan het centrum van Bussum.
 |
|
Zicht op de Brinklaan met links hotel Rozenboom 1927 - Collectie Heyne |
De Rozenboom
De gemeente Bussum heeft een onderzoek laten verrichten naar de behoefte aan horeca van de inwoners van Bussum. Een groot aantal inwoners gaf aan een Grand Café te missen in het centrum. Onlangs is de gemeente benaderd door de eigenaar van de Rozenboom om in dit historische pand aan de Brinklaan een Grand Café te vestigen. De gemeente Bussum probeert zoveel als mogelijk ruimte te creëren om dit plan door te laten gaan. Ten eerste wordt het pand dan weer gebruikt zoals de oorspronkelijke functie was, ten tweede wordt tegemoet gekomen aan een wens van vele inwoners.
Realisatie projecten
De gemeente gaat bij alle projecten op eenzelfde, eenduidige wijze aan de gang. Allereerst wordt door de stedenbouwkundige een Nota van Uitgangspunten opgesteld waaraan een nieuw project wordt getoetst. Deze Nota van Uitgangspunten geeft het kader waarbinnen het project zich mag ontwikkelen. Dit kader is gebaseerd op het bestaande beleid, de specifieke locatiegebonden eigenschappen en de ontwerpeisen die de gemeente Bussum stelt aan de verschillende locaties.
Deze Nota van Uitgangspunten wordt voorgelegd aan de inwoners van Bussum. Door middel van inspraak krijgen zij vervolgens de gelegenheid om te bekijken of de Nota recht doet aan de locatie. Wanneer de projecten daadwerkelijk vorm krijgen wordt tevens een klankbordgroep geactiveerd, die de gemeente adviseert inzake het ontwerp. Deze klankbordgroep bestaat uit diverse adviescommissies, maar ook belangstellenden uit de directe omgeving van het project hebben zitting.
Als het ontwerp een voorlopige en definitieve status heeft volgt nogmaals een inspraakronde. Op deze wijze creëert de gemeente Bussum draagvlak voor de ontwerpen. Naast de ontwerpen zijn er nog verdere aandachtspunten binnen de projecten. Hoe zit het met de verkeersafwikkeling tijdens en na de bouw. Hoe wordt omgegaan met eventuele bodemverontreiniging. Nemen de risico’s van luchtvervuiling door fijn stof toe bij het nieuwe ontwerp. Al deze aspecten worden tijdens het ontwerpproces getoetst, zodat het project uiteindelijk goed past binnen de bestaande stedelijke structuren.