Contactblad Historische Kring Bussum 16/3 (december 2000) pag. 92-94

Waar werden de gemeenteraadsvergaderingen gehouden?

Joke Vos-Bogaard

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.

	Het eerste raadhuis aan de Brinklaan

De eerste gemeenteraadsvergadering vond plaats op 1 mei 1817 in de gezellige herberg De Haas van Gerrit Hazelager. Maar waar woonde deze Gerrit, waar was zijn herberg? De heer A.winthorst heeft die plek gevonden. De eerste aanwijzing was een hypotheekakte van 21 februari 1821 nummer 118. Daarin stond vermeld dat Gerrit Hazelaar woonde op perceel A 157, in het huis nummer 52. Door de aktes van aan- en verkoop te volgen kwam hij erachter dat herberg De Haas lag aan de Brinklaan waar nu de winkel van Halfords is en de erachter gelegen flats van de Nieuwe Brink (zie Contactblad april 1992).

Haselager leende in 1818 geld met als onderpand de herberg en toen hij deze schuld niet kon inlossen ging het geheel over in handen van de Amsterdamse koopman Arend Rooseboom. Die zette de herberg niet voort, maar maakte er een herenhuis van met koetshuis en stalling. De gemeenteraad moest op zoek naar een ander onderkomen en week uit naar de woning van schoolmeester Lambert Huysman. Hij woonde naast het schoolhuis dat stond op de hoek van de Kapelstraat met de Kerkstraat. Huisnummer 20 was het pand waar in zijn beste kamer de raad 23 jaar bijeenkwam.

Tot 1845 was de raadszaal dus gevestigd in een kamer van de meesterswoning doch toen deze stierf was zijn opvolger niet genegen een kamer af te staan. Zodoende stelde de heer H. Kaarsgaren voor om een nieuw rechthuis te bouwen, wat bij een van zijn medeleden de vraag deed oprijzen of de kamer wel even groot zou worden als de vorige (niet minder dan 16 voet lang, 14 voet breed en 10 voet hoog). Men sprak toen nog over een kamer. Kaarsgaren stelde de heren gerust, maar de huur zou wel dertig gulden per jaar bedragen voor de tijd van ten minste l0 jaar. Na vier maanden was het rechthuis klaar en op 30 juli 1845 werd de eerste vergadering gehouden. Het nieuwe rechthuis op de Brink voldeed de heren goed, maar zij meenden dat er een stenen poort met een houten deur bij hoorde met het wapen van Bussum erop. Kaarsgaren ZOU dit alles leveren, maar de huur zou dan wel veertig gulden per jaar gaan bedragen. Daartegen werd geen bezwaar gemaakt. Tevens besloot men om iedere laatste donderdag van de maand te vergaderen, ieder lid die zonder geldige reden afwezig was kreeg een boete van 30 cent. (Deze gegevens zijn ontleend aan 'Geschiedenis van een Honderdjarige van Fabius'). Burgemeester Hendrik Banis zou hier de raad mim 4 jaar voorzitten.

Het gemeentehuis van 1885 tot 1961.

Dit gemeentehuis is tot 1882 in gebruik gebleven. Men heeft het eerst vergroot door "de kamer van Wijntje" erbij te trekken, waardoor de huur op honderdtien gulden per jaar kwam. Maar in 1882 kwam er onder burgemeester Pieter Langerhuizen een voorstel op tafel om een degelijk, welingericht gemeentehuis te bouwen met daaraan verbonden een post- en telegraafkantoor met directeurswoning, bergplaats voor brandblusmiddelen, zomede bewaarplaats voor gevangenen. Niet iedereen was voor, maar toch werd er besloten een terrein te kopen tussen de Kapelstraat en de Kerkstraat voor ruim f 4.000,-. Er zou een prijsvraag worden uitgeschreven met een premie van honderd gulden. Er werden 34 plannen ingediend, het beste was dat onder de naam "Hebe" van architect J. Verheul uit Rotterdam, maar de uitvoer bleek te duur. In november 1882 besloot de raad de bouw van een nieuw gemeentehuis op te dragen aan de gemeentearchitect J.F. Everts. Die het voor f 22.998,- gunde aan aannemer E. van Klaarwater.

Vreemd is dat er een jaar lang niks meer over de plannen werd gehoord. In november 1883 werd bekendgemaakt dat er een terrein gekocht was voor f 6.700,-voor de bouw van een raadhuis. Waarom de grond tegenover de kapel niet meer in aanmerking kwam is altijd een raadsel gebleven. Op 20 augustus 1884 metselde de burgemeester de eerste steen en negen maanden later, op 7 mei 1885, was het kapitool gereed en werd het nieuwe raadhuis feestelijk geopend door burgemeester Reinier van Suchtelen van de Haare. Het Rijkstelegraafkantoor met beperkte dagdienst werd op I juni 1884 voor algemeen verkeer geopend. Het gemeentehuis zag zes burgemeesters komen en gaan. Een paar weken na de opening besloot de raad een uurwerk te laten plaatsen in de raadhuistoren. Dit uurwerk is onlangs door onze leden H. Bierman en J. Horst zo prachtig gerestaureerd. In 1906 was het gemeentehuis een aantal maanden gesloten wegens een grote verbouwing aan de achterzijde. Van 5 sept. 1906 tot 23 maart 1907 fungeerde de woning van burgemeester Van Suchtelen v.d. Haare aan de Lindelaan nr. 17 (nu nr. 57) tijdelijk als gemeentehuis. Bij de verbouwing werd o.a. het politie- en brandweergedeelte drastisch gewijzigd onder architect M.J.C. van Eijck.

De volgende verbouwing vond plaats in 1932, toen werd een grote raadszaal naar een ontwerp van gemeentearchitect Ir. J. Gerber aangebouwd. Dit gemeentehuis werd in 1961 tot verdriet van vele Bussumers gesloopt. In 1952 namelijk schreef de gemeente een prijsvraag uit voor een ontwerp van een nieuw gemeentehuis. Het oude gebouw vond men te klein en te weinig passen bij de centrum-ambitie die het dorp toen koesterde. De inzending van prof. ir. C. Wegener Sleeswijk werd gekozen en in 1961 werd de werkvleugel al in gebruik genomen. In 1974 werd de representatieve vleugel met de ontmoetingsruimte feestelijk geopend, waarbij ook de carillontoren op het verhoogde plein in gebruik werd genomen. (Bron: In Bussum kan alles ...) Nu, in het jaar 2000, rijst wederom de vraag: "Wat te doen met het gemeentehuis? Gaan we verbouwen of bouwen we nieuw?"

Met dank aan Martin Heyne voor de aanvullingen.