Bussums Historisch Tijdschrift. jaargang 30 nummer 2 (september 2014) pag. 23-25

De Lift

Nol Verhagen

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.

Sinds De Lift van Dick Maas in 1983 een kaskraker werd in de Nederlandse bioscopen, weten we dat liften zo hun eigen snode plannen kunnen hebben. In Bussum was zelfs een liftschacht al voldoende om ingenieurs, projectleiders en bouwvakkers tot wanhoop te drijven. Hieronder volgt een compilatie van berichten in de lokale persmedia (ontleend aan het digitaal archief van de Historische Kring Bussum http://www.historischekringbussum.nl/) die een waar horrorverhaal vertellen. Gelukkig weten we nu dat het sprookje goed afliep!

Ter inleiding: Al vanaf 1967 gaan stemmen op om station Naarden-Bussum beter toegankelijk te maken voor gehandicapten en mindervaliden. Alternatieven als een traverse, een loopbrug of roltrappen vallen snel af. De Samenwerkende Ouderenbonden, het Regionaal Beraad Gehandicapten en de Gemeente Bussum bewegen hemel en aarde om geld los te krijgen uit ‘Den Haag’. In 2003 laat toenmalig raadslid (nu wethouder) voor Groen Links Nen van Ramshorst zich door de Sterke Arm opbrengen bij een demonstratie voor de aanleg van liften op het station. In 2004 lijkt het zover te zijn: er is geld vrijgemaakt en de liften zullen in 2007 in werking treden. Maar dan. 

13 september 2008: Liften in station afgekeurd. Bussumse Raad verbijsterd door uitstel. De stichting Welstandszorg Noord-Holland vindt dat het ontwerp van ProRail de oude trappartijen van het monumentale station te zeer aantast. 

12 november 2008: Geschil over liften in station bijgelegd. ProRail en Bussum zijn het eens over de liften op station Naarden-Bussum. Er wordt ook al gesproken over de aanleg van geluidsschermen, waarvoor Bussum anderhalf jaar eerder 1 miljoen euro heeft gekregen van het Ministerie van VROM. 

21 april 2009: Start bouw liften in het station. Voorziening over een jaar gereed. In mei zal er een ‘bouwbord’ onthuld worden. In juni en augustus zal er tijdens enkele weekenden beperkt treinverkeer zijn vanwege de bouwwerkzaamheden.

13 mei 2009: Na 42 jaar liften op Naarden-Bussum. ProRail en Bussum zijn nu ook in gesprek over aanleg liften op station Bussum-Zuid. De liften zullen vanwege de monumentale status van het gebouw beperkte afmetingen hebben. Toch mogen behalve gehandicapten en mindervaliden ‘ook reizigers met zware koffers of een kinderwagen’ er gebruik van maken. Maar ‘de aanleg van de lift is technisch best gecompliceerd. ProRail moet bij de werkzaamheden rekening houden met opkomend grondwater’. 

10 september 2009: Bouw liften op station ligt stil. Bouw uitgesteld i.v.m. problemen. Van een mankement of tegenvaller is geen sprake. Het gaat volgens ProRail nu puur om veiligheid en zorgvuldigheid.

10 november 2009: NS-liften ernstig vertraagd op Station Naarden-Bussum. Meer duidelijkheid in december. De bouw van twee liften is een kwestie van lange adem geworden. ‘Het is volkomen onduidelijk wanneer de lange verwachte voorzieningen gereed komen’.

28 januari 2010: ‘Wij (ProRail) willen die liften ook’. Bouw liften station Naarden-Bussum stil gelegd. ‘Reizigers vreesden vrijdag toch afstel toen zij constateerden dat de bouwbescherming in de hal van het station werd opgeruimd’.

3 februari 2010: Grond voor bouwput moet behandeld worden. Bij geslaagde proef komt er echt een lift. Station Naarden-Bussum: Trap terug, geen lift.

29 oktober 2010: ProRail deelt mee dat de stationsliften december 2011 in gebruik zullen komen.

3 november 2011: De resultaten van de eerste proef bij het bouwen van de liften op station Naarden-Bussum zijn positief. Dat wil zeggen dat in februari de eerste schop de grond in kan. Spoorwegbeheerder ProRail heeft de vertegenwoordigers van diverse belangenorganisaties laten weten dat de liften eind 2011 klaar moeten zijn.

28 juli 2011: Stationsliften zijn nu pas in mei klaar. Er is opnieuw vertraging opgetreden. Maar ‘ditmaal heeft het uitstel van de oplevering niets te maken met het delicate grondwerk’; de dienstregeling van de NS gooit roet in het eten. ‘Begin mei (2012) moeten de werkzaamheden dan echt klaar zijn’.

7 maart 2012: Weer uitstel oplevering liften station. Oplevering??? ‘Een groot gat en verder niets. Opnieuw is de oplevering van de liften op station Naarder-Bussum uitgesteld.’ Onbekend is ‘wanneer de oplevering op dit moment wordt voorzien’.

27 oktober 2012: Kikvorsmannen in bouw-soap stationsliften Naarden-Bussum. Lekkage betekent nieuwe tegenslag voor wie met zware koffers moet sjouwen of slecht ter been is.

Liftschacht station Naarden-Bussum, waterdoorbraak uit wand, 30 mei 2012 (foto Jaap van Hasse		Beton storten onder water voor de liften station Naarden-Bussum (foto Jaap van Hassel)

31 oktober 2012: ProRail denkt lek bij lift op station snel te dichten. De prognose is nu dat het nog zeker een half jaar gaat duren voordat reizigers de lift kunnen gebruiken.

15 maart 2013: Naarden-Bussum zonder stationslift. Opnieuw meldt ProRail tegenslag bij de bouw van de liften. De vertraging beloopt minimaal een jaar.

15 mei 2013: ProRail gestart met bevriezen van grondwater. Liften op station Naarden-Bussum moeten hiermee vóór zomer 2014 klaar zijn. In de week van 10 juni weten we of de lekkage is gestopt. Het bevriezen gaat ProRail zo’n zeven ton extra kosten. De oorspronkelijke projectkosten waren vier miljoen. Inclusief bevriezen zijn de kosten gestegen tot zes miljoen. ‘Dit is een hoofdpijnlift voor ProRail’.

15 juni 2013: Liftschacht op Naarden-Bussum is nog steeds lek. Experts komen bijeen om de problemen te bespreken. ProRail waagt zich niet aan een nieuwe termijn. ‘maar we geven ook niet op’.

2 juli 2013: Liftschacht toch droog. Eindelijk succes op Naarden-Bussum.

4 september 2013: Stationslift weer vol water. Weer tegenslag voor ‘duurste lift van Nederland’. Vriestechniek lijkt te werken. ‘Volgens ProRail is het slechts een kleine tegenslag. Naar verwachting is de put binnen tien dagen alsnog droog.’

6 september 2013: Bodem blijft een mysterie. De continuing story van de lift in station Naarden-Bussum. ‘Een grote vierkante put van zeven meter diep, gevuld met dromen van een beter bereikbaar perron. Maar vooral met water’.

15 oktober 2013: Bodem put station in zicht. Niet langer gevaar voor instorting.

9 november 2013: Grondwater bij stationslift is gesmolten. De liftschacht op perron 1 is zo goed als klaar. ‘Momenteel wordt de liftput op maat gemaakt, zodat nog voor de kerst de lift kan worden geplaatst’.

20 november 2013: Schacht op perron weer lek.

Opening van de liften in station Naarden-Bussum, 20 juni 2014 (foto Jaap van Hassel)

The rest is history:
Op 20 juni 2014 konden beide liften feestelijk in gebruik worden genomen. Gehandicapten, minder-validen, ouderen en wie er verder maar behoefte aan heeft kunnen eindelijk zonder onneembare obstakels de trein pakken. ProRail kan zijn wonden gaan likken. De waterhuishouding onder en rond station Naarden-Bussum, zo dicht bij het Naardermeer en de Hilversumse Meent, had meer verrassingen in petto dan menigeen lief was. De monumentale status van het station en het doorgaande treinverkeer verhinderden een conventionele, rigoureuze aanpak. ProRail verdient na al die jaren van tegenslag wel een compliment voor zijn vasthoudendheid en inventiviteit.