Contactblad Historische Kring Bussum, jaargang 11 nummer 1 (april 1995), pag. 11-12

Gevelstenen in Bussum

A. Langemeijer

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel

Prof.van Swighem, hoogleraar geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, schrijft: gevelstenen zijn monumenten in 't klein, zij hebben het nageslacht iets te vertellen.
Omdat de mensen vroeger over het algemeen niet konden lezen, werkte men met uithangborden om te laten weten wat er in een winkel te koop was. Zo had een drogist een gaper: een kop met open mond, een bakker had een krakeling buiten als uithangbord etcetera.
Vele vroegere schrijvers beklaagden zich erover dat er geen inventarisatie is van gevelstenen en dat er zo veel stenen verdwijnen. Ook Bussum, met zo'n 78 gevelstenen, zou eens moeten inventariseren. Het wordt hoog tijd om deze bouw-historische onderdelen vast te leggen, documentair, maar liefst ook daadwerkelijk.

Behalve gevelstenen zijn er ook geveltekens en gevelbeeldjes. Beperken we ons tot de gevelstenen en tegeltableau's, dan komen we al vlug op een 70-tal. Het vraagt onderzoek om te achterhalen wat de betekenis is van de afbeelding die er op staat; en na een volgende bewoner is de zin ervan soms al verloren gegaan. Dikwijls zeggen de stenen iets over de grond waarop gebouwd werd, zoals "Op den Akker", "Huize De Boomgaard" of "D'Eykenwal". Mevrouw E.v.d. Borch tot Verwolde beschreef in het blad van de Vrienden van het Spiegel reeds 47 stuks die in het Spiegel te vinden zijn. Ik vond daar nog 8 stenen bij. Samen met de heer Ferro probeer ik nu de gevelstenen aan de andere kant van de spoorweg te inventariseren (niet de stenen waarop alleen een naam staat).

Van alle stenen bezit ik binnenkort een dia en ik hoop deze serie bij de Historische Kring te laten zien.

Wie kent nog gevelstenen die hieronder niet vermeld staan?
Buiten het Spiegel:
Brediusweg 32, 31, 43, 74; Brinklaan 25, 104; Bussummergrindweg op de watertoren; Huizerweg 22; Isaac da Costalaan 4; Jacob Catslaan 12; Tesselschadelaan 10; Vosmaerlaan 18; Mecklenburglaan 19; Rostocklaan 13; Wladimirlaan 1; Stargardlaan 6;Stationsplein 10; Stationsweg 2, 6, 12; Nassaulaan 32; Nieuwe Englaan 21; Vaartweg 26; Singel 4,22, 28, 30, 34; Hamerstraat 104.

mevr. A. Langemeijer, telefoon 10114