Bussums Historisch Tijdschrift jaargang 31 nummer 2 (augustus 2015) pag.  14-15

De Wilhelminakerk: de twaalf apostelen. Of toch niet?

Nol Verhagen

Wilhelminakerk gezien vanaf de Oud-Bussumerweg (coll. HKB)

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.

: 

Kijkt u wel eens naar de ramen als u in de Wilhelminakerk bent? Na de opening van de kerk in 1926 schreef De Gooi- en Eemlander er het volgende over:

“…Het glas in de ramen mag van eenige luxe getuigen, overigens is alles zeer sober gehouden en is het imponeerende gezocht in groote lijnen. De bovengedeelten van de drie groote gestrekte ramen zijn uitgevoerd in gedeeltelijk gebrandschilderd glas in diepe tinten met voorstelling oostelijk de ster, noordelijk het kruis en westelijk het licht, geflankeerd aan weerszijden elk met twee eenigszins Oostersche zich neigende figuren, oplossend in het kleurenspel der overigens antieke beglazing, zoodat het felle licht daardoor getemperd wordt, waardoor de rust in het kerkgebouw tot zijn recht komt. Naar ontwerp van den architect is het glas uitgevoerd door den heer Mengelberg (firma Löhrer) te Utrecht.”

Aan dit verslag kan het volgende worden toegevoegd. De drie ramen bestaan elk uit vijf smalle ramen naast elkaar. Die aan de noordkant (boven de hoofdingang) zijn van binnenuit niet meer te zien omdat het orgel uit de Vredekerk, toen die kerk in 1995 buiten gebruik werd gesteld, er voor is geplaatst. In het bovenste deel van de ramen is een (vrouwen?)gelaat te zien. Het zijn er niet twee, zoals in bovenstaande verslag staat, maar vier per raampartij, in totaal dus twaalf. Bij twaalf denk je al gauw aan de twaalf apostelen, ook al zien ze er niet erg als apostelen uit. Ook in 1926, toen de kerk werd gebouwd, tastte men, blijkens bovenstaand verslag, al in het duister over de betekenis van deze (‘eenigszins Oostersche’) figuren. De ster, het kruis en het opkomend licht zullen ongetwijfeld verwijzen naar de geboorte, het sterven en de opstanding van Christus.

De kerk en het ontwerp van de ramen zijn van architect Tjeerd Kuipers (1857- 1942). Deze architect bouwde meer dan vijftig, voornamelijk gereformeerde, kerken. De glazenier Willem Mengelberg (1897-1967) kwam uit een kunstzinnige familie. Zijn oom en naamgenoot was de wereldberoemde dirigent van het Concertgebouworkest. Mengelberg ontwierp vooral gebrandschilderde ramen voor katholieke kerken.

Naar een artikel van Klaas van Oosterom in BussumsNieuws, oktober 2012