Bussums Historisch Tijdschrift jaargang 31 nummer 2 (augustus 2015) pag. 22-23

De Lutherse kerk: gij zult een zwaan horen zingen

Nol Verhagen

Evangelisch-Lutherse Kerk, 1904 (coll. HKB)

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.

Het kerkgebouw van de Evangelisch-Lutherse Gemeente Naarden-Bussum is het oudste nog als kerk in gebruik zijnde kerkgebouw in Bussum. Het stamt uit 1903. De kerk, Mecklenburglaan 50, grenst met de achterzijde aan de Brinklaan, waar zij nauwelijks opvalt. Toen het kerkje gebouwd werd stond het geruime tijd geheel vrij in het pas aangelegde Prins Hendrikpark.

De herkomst van de gebrandschilderde ramen is niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk schonk een gemeentelid (mevrouw Insinger) de kerk een glas-in-loodvenster, voorstellend een zwaan, en mogelijk ook twee kleinere ramen, voorstellende Alpha en Omega, begin en einde. Het raam met de zwaan werd aanvankelijk geplaatst in de apsis, achter de preekstoel. Later werd het in aangepaste vorm (het vermeldt nu de jaartallen 1903 en 1937) verplaatst naar de consistoriekamer.

De zwaan is een bijzonder symbool voor de lutheranen. Behalve in het venster staat ook op de torenspits een zwaan. De achtergrond daarvan is een legende. Toen de Tsjechische hervormer Johannes Hus in 1415 als ketter op de brandstapel stond, zou hij gezegd hebben: ‘Thans braadt gij een gans, maar over honderd jaar zult u een zwaan horen zingen’. Die zwaan is Maarten Luther.

In het interieur van de kerk zijn gebrand schilderde ramen te vinden die de vier evangelisten voorstellen: Lucas (Mens), Marcus (Stier), Mattheus (Leeuw) en Johan nes (Adelaar). Deze dateren van 1937, toen de kerk ingrijpende verbouwd en gemoder niseerd (en wit geschilderd) werd. Ze zijn ontworpen door de architect van de verbouwing, F.B. Jantzen en gemaakt door G. Schooneveld uit Amsterdam.

Raam Adelaar	Raam Engel	Raam Leeuw	Raam Stier

(deels ontleend aan een artikel van Klaas Oosterom in BussumsNieuws, februari 2011)