Bussums Historisch Tijdschrift,, jaargang 31 nummer 3 (december 2015), pag. 24-27

De lange weg van ideaal naar bedrijf: Drukkerij Walden

Jan-Willem Henfling

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting. 

Gelukkig krijgt de redactie van tijd tot commentaar van kritische lezers op inhoud en waarheidsgehalte van de artikelen in BHT, op stijl en illustraties, maar nog nooit hebben we kritiek ontvangen op de kwaliteit van het drukwerk. Je moet naar de kleine lettertjes van het colofon om te achterhalen welke drukker jaar na jaar kleurrijk en zonder commentaar uit te lokken voor ons werkt. Wie of wat is dan toch die drukker? We bellen hem, Roel Post, en vragen wat tijd voor een interview. 

Jarenlang waren de HKB en Drukkerij Walden buren in de voormalige huishoudschool aan de Huizerweg. Toen de HKB onlangs moest verkassen naar station Naarden-Bussum, verhuisde Roel Post met zijn drukkerij naar de Van Oeverenstraat (tegenover het oude postkantoor). Een eerste blik binnen de drukkerij overtuigt me ervan dat drukkerij Walden er net als de Historische Kring op de nieuwe locatie op vooruit is gegaan. 

Roel vertelt hoe hij als politiek activistisch PSP’er bij toeval drukker werd. Het begon in 1986 met pamfletten en opruiende geschriften draaien, samen met andere vrijwilligers. Vandaag is hij eigenaar van een drukkerij die nog steeds bekend staat als Walden. Maar, vraag ik, waar slaat die naam Walden dan op, het is toch niet de drukkerij van Frederik van Eeden en zijn Kleine Johannes? “Nee”, corrigeert Roel, “de drukkerij werd in 1974 opgezet door Leo Platvoet, na aankoop van een tweedehands offsetmachientje dat hij in zijn slaapkamer opstelde om de revolutie in Bussum te ontketenen (1). Toen ik er bij kwam zaten we al in een lokaal van de voormalige kleuterschool bij Mariënburg. De PSP, destijds de derde partij in het Bussumse college, had weten te voorkomen dat er een weg achter Mariënburg langs zou komen en de dankbare zusters gaven drukkerij Walden de ruimte. Later is die weg er natuurlijk toch gekomen.

De drukkerij begon als de ideële Stichting Walden om pamfletten voor de PSP te drukken. Na uitgebreide discussies in de PSP werd de Stichting Walden in 1989 de Coöperatieve Drukkerij Walden om voor en door leden ideëel drukwerk te maken. In 2009 heb ik hem overgenomen, omdat het coöperatieve idee sleets geworden was, er toch vooral commercieel werd gedrukt en de omzet nauwelijks toereikend was voor een boterham met beleg voor de meewerkende leden. De prijs was duizend gulden, te betalen in de vorm van gratis pamfletten en posters.”

De drukkerij

Roel Post is geboren in de Dwarslaan te Bussum (1957) als derde in een traditioneel katholiek gezin met acht kinderen. Hij bezocht achtereenvolgens de Vitusschool, de Maria MAVO en de Godelinde MAVO en aansluitend de Gooise MTS in Hilversum, waar hij de toen zeer innovatieve opleiding Informatica volgde. “Het was net het omslagpunt van mechanische relais naar IC’s en een van onze leraren was wat je nu een nerd zou noemen, die had enorm veel plezier in het solderen van dat soort schakelingen

Roel was politiek actief in de PSP en weigerde uiteraard op te komen voor de militaire dienstplicht. “We waren jong en wilden de wereld verbeteren. Daar paste toen geen leger bij.” Samen met zijn toekomstige vrouw, een zwager en een vriend kraakten ze in de winter van 1980 een bouwval in de Prinsenstraat, een voormalige school die al twintig jaar leegstond. Daar woonden ze een jaar toen wethouder Witteveen het groepje Villa Amalia aanbood als anti-kraak bewoning. In 1986 rook hij als vrijwilliger bij de PSP voor het eerst inkt en papier, om in ‘89 te concluderen dat je beter fulltime drukker kunt worden als je er toch al zoveel vrije tijd in steekt. “Gaandeweg leerde ik het vak in de praktijk.”.

Tot 2002 hadden we een drukker en eigen offsetpers, maar door de opkomst van snelle printers is printen bij kleine oplagen nu goedkoper dan drukken. De printer die hier staat is dan even snel als een drukmachine en kan ook dezelfde soorten papier aan. BHT wordt elders gedrukt, want jullie hebben binnenwerk met één steunkleur en dan heeft drukken de voorkeur. Dat werk besteden we uit, hoewel we natuurlijk wel de kwaliteit en levertijd blijven garanderen.”

Wat is je leukste of meest indrukwekkende klus geweest? “Dat is moeilijk te zeggen. Ik krijg zo vaak leuke en uitdagende opdrachten. Maar wacht, ik laat je wat bijzonders zien.” Roel veert op, loopt weg en komt enkele minuten later terug met een smal en langwerpig stuk karton, dat tegelijkertijd doos en boek blijkt te zijn. Het werd in 1998 uitgegeven door de Bussumse Kunstenaarsvereniging  Artes, om de oprichting van Walden honderd jaar eerder te herdenken. Het omslag is inderdaad een doos, gemaakt door van Meurs, de kartonfabriek die op de plaats stond waar nu de Gamma zit en waar honderd jaar eerder de commune van Frederik van Eden was. Het binnenwerk is door Roel Post gedrukt op pakpapier en broodzakken. Walden had een eigen bakkerij, vandaar. Een aantal Bussumse kunstenaars (waaronder José van ’t Rood, Boy Namias de Castro, Marijke Vos en een zestal anderen) kregen ieder een paar broodzakken voor een gedicht, tekst, tekening of ander idee dat hen herinnerde aan Walden en de idealen uit het begin van de 20ste eeuw. Een gedachte van José van ‘t Rood valt meteen op vanwege zijn tijdloosheid:  

De entree van de drukkerij

 En wat is er overgebleven van de ideële drukkerij Walden? “Ik ben nog wel groen” geeft Roel toe, “maar niet meer zo politiek. De boterham wil je ook beleggen. We drukken nu voor bedrijven, verenigingen en particulieren. Ik heb een prachtig vak aan deze geschiedenis overgehouden!“

(1) Leo Platvoet was achtereenvolgens secretaris van de PSP en gemeenteraadslid voor die partij in Bussum van 1978-1989 en speelde later een belangrijke rol in de vorming van GroenLinks. Hij was later enkele jaren gemeenteraadslid voor GroenLinks in Amsterdam en van 1999 tot 2007 lid van de Eerste Kamer.