Bussums Historisch Tijdschrift. jaargang 32 nummer 1 (april 2016). pag. 4-5
Gooise Meren leren kennen
Klaas Oosterom
Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.
Een werkgroep uit erfgoedclubs in Gooise Meren heeft, onder auspiciën van de Stichting Tussen Vecht en Eem (TVE), plannen ontwikkeld om de historie van de plaatsen die de gemeente Gooise Meren vormen op een aantrekkelijke manier onder de aandacht te brengen. Het realiseren van de plannen wordt mogelijk gemaakt door een bijdrage van de gemeente Gooise Meren. Gooise Meren, grenzend aan het Gooimeer en het IJmeer en met het Naardermeer in het midden, is een gevarieerd gebied met een lange historie, een rijke natuur en een aantrekkelijk landschap. Om het beter te leren kennen heeft de werkgroep een fiets- en wandelroute uitgezet; je kunt een gegidste bustocht maken; er is een Gooise Merenloop georganiseerd; er zijn lezingen en presentaties; er is een reizende tentoonstelling en er is lesmateriaal voor scholen ontwikkeld.
Historie van Gooise Meren verkennen
Oorspronkelijk lag (oud)Naarden drie kilometer naar het noordoosten, vlakbij Huizen aan de Zuiderzee. In 1351 werd het verwoest door de Hoeksen (van de Hoekse en de Kabeljauwse twisten) en de Zuiderzee overspoelde de resten. Meteen na 1351 werd een nieuw Naarden gesticht, op de plaats waar nu de vesting is.
In het oosten en zuiden vormen uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug het stuwwallenlandschap van het Gooi. Het is een overgangsgebied van droog (Bussum) naar nat (Muiden). Muiden is ouder dan Naarden. Het bestaat al meer dan duizend jaar. Het ligt aan de monding van de Vecht, een rivier die vroeger een belangrijke rol speelde in het vervoer van en naar Utrecht. Later kreeg het graafschap Holland het voor het zeggen: het Muiderslot getuigt daarvan. Het stadje Muiden en de woonkern Muiderberg hebben naast hun historische centra in bescheiden mate nieuwe woonwijken gekregen, maar hebben hun landelijke ligging grotendeels behouden.
Muiden en Naarden hebben gedurende vele eeuwen een belangrijke strategische positie ingenomen als voorposten in de verdediging van Amsterdam. Ook het forteiland Pampus voor de kust van Muiden vervulde daarin een rol.
Het gehucht Bussum viel vóór 1817 onder Naarden. Toen er in 1874 een spoorwegverbinding kwam, veranderde Bussum snel. Naarden kon niet groeien, omdat er buiten de vesting niet gebouwd mocht worden. Na de Eerste Wereldoorlog verloor de vesting Naarden haar militaire functie en het verbod op bebouwing in de buurt van de vestingwerken werd opgeheven. Toen groeiden de woonkernen van Bussum en Naarden naar elkaar toe, vooral dankzij forensen uit Amsterdam.
Fiets- en wandelroute
De route is in de lente van 2016 gepresenteerd, in gedrukte vorm en digitaal. De totale afstand is 43 km, maar kan ook in gedeelten worden afgelegd. Er worden plekken genoemd waar men gemakkelijk met openbaar vervoer kan komen en gaan. De interessantste historische plekken zijn in woord en beeld opgenomen. Mogelijk zullen er groepsfietstochten georganiseerd worden met een gids die onderweg informatie geeft. De fiets- en wandelroute kan, behoudens veranderingen in het wegennet, blijvend worden gebruikt.
Bustochten
In 2016 zijn en worden bustochten gepland, die steeds beginnen en eindigen in een van de drie plaatsen. De afstand is ongeveer 40 km leren kennen en de tocht wordt onderbroken door wandelingen in de vesting Naarden en in Muiden. Er is een koffie/toiletstop gepland. Zowel in de bus als tijdens de wandelingen vertelt een gids over de historie.
Rondreizende historische tentoonstelling
Deze tentoonstelling biedt een kennismaking in vogelvlucht. Wat is het eigene van elke woonplaats? Waar verdiende men vroeger (en soms ook nu nog) de kost mee? Welke markante gebouwen staan er? Welke landelijk bekende personen kwamen uit Naarden, Bussum of Muiden? Hoe is Natuurmonumenten aan het Naardermeer gekomen? Negen panelen tonen in beeld en tekst de achtergronden van wat typerend was in het verleden en in hoeverre dit verleden sporen heeft nagelaten in het heden. De tentoonstelling reist langs wijkcentra, bibliotheken, (voormalige) gemeentehuizen, verzorgingscentra en scholen. De panelen kunnen ook na 2016 voor informatie en voorlichting gebruikt worden.
Lezing/presentatie: Kennismaking met Gooise Meren
Klaas Oosterom verzorgt een presentatie waarin hij aan de hand van foto’s vertelt over bijzondere en historische plekken op het grondgebied van de nieuwe gemeente. Onder de titel ´t Is goed verkeren in Gooise Meren test hij op ontspannen wijze de kennis die de aanwezigen over dit gebied hebben.
Lesbrief voor scholen
De Stichting Omgevingseducatie Gooi-, Vecht- en Eemstreek polst de behoeften en ideeën voor een lesbrief voor het basisonderwijs, in aansluiting bij de reizende tentoonstelling. Diverse scholen zijn al bezig.
Gooise Merenloop
Op zondag 3 april 2016 heeft de 80-jarige Atletiekvereniging Tempo een loop voor jong en oud vanaf het Muiderslot naar Sportpark Zuid in Bussum georganiseerd. De afstand was 15 km, maar kon ook in estafettevorm met zijn tweeën worden gelopen. De loop ging langs historische plekken, waaronder het centrum van Muiden, de vesting Naarden en het centrum van Bussum.
Praktische informatie.
De overzichtsflyer ‘Ken uw nieuwe buren’ kan gedownload worden via www.tussenvechteneem.nl.
Je wilt de fiets- en wandelroute op papier? Via diverse infobalies in Gooise Meren, of mail
Je wilt de fiets- en wandelroute digitaal? Te downloaden via www.tussenvechteneem.nl en websites van de gemeente en de historische verenigingen.
Wilt u de lezing/presentatie voor een groep organiseren? Mail
Wilt u met een bustocht mee? Mail
Wilt u informatie over de lesbrief voor scholen? Mail