persbericht: Vragen over vroeger – handleiding voor het maken van historische interviews
(van de redactie)
Klik hier voor de pdf van dit artikel
Steeds meer mensen zijn geïnteresseerd in de geschiedenis van de eigen streek of van de eigen familie. Dit blijkt wel uit de meer dan 1000 historische verenigingen die Nederland rijk is en uit de vele stamboomonderzoekers die de archieven tegenwoordig bevolken. Deze amateuronderzoekers hebben over het algemeen weinig ervaring met het doen van historisch onderzoek, er is daarom veel vraag naar praktische handleidingen op dit terrein.
Het boek Vragen over vroeger; handleiding voor het maken van historische interviews voorziet in een leemte, omdat er tot nu toe geen goede Nederlandstalige handleiding beschikbaar was.
Het interviewen van (oudere) mensen is een zeer direkte manier om iets over het verleden te weten te komen. Vaak is het zelfs de enige manier als je bijvoorbeeld vooral geïnteresseerd bent in de geschiedenis van het dagelijks leven: daarover is immers maar weinig schriftelijk materiaal overgeleverd. Als je iets wilt weten over het buurt- of dorpsleven in de tijd dat jouw grootmoeder er opgroeide dan is de meest aangewezen methode de mensen te interviewen die het allemaal nog hebben meegemaakt en er vaak kleurrijke verhalen over kunnen vertellen.
Ogenschijnlijk is het heel eenvoudig om mensen over vroeger te laten praten. Het maken van een goed historisch interview is echter een vak apart. Dit boek wil wijzen op de vele valkuilen en moeilijkheden waar men op kan stuiten en waarmee iedere (amateur-) onderzoeker terdege rekening moet houden. Deze handleiding is bedoeld voor beginnende (amateur-) onderzoekers maar ook voor geschiedenisstudenten en afgestudeerde historici die voor hun eerste interview vooral behoefte hebben aan een praktisch verhaal over de konkrete problemen waarmee men zoal te maken kan krijgen.
Naast allerlei technische zaken (bijvoorbeeld met betrekking tot de opname-apparatuur) is het vooral zaak de goede vragen te stellen en vervolgens goed te luisteren. De onderzoeker moet nauwkeurig in de gaten houden wat hij te weten wil komen en mensen dus niet ongericht over van alles en nog wat laten praten. Daarnaast moet men zich bewust zijn dat het menselijk geheugen een vertekend beeld van het verleden kan opleveren. Mensen kijken terug vanuit het heden; voor zaken die hen vroeger erg bezighielden hebben ze nu misschien geen belangstelling meer.
Als al het materiaal verzameld is, bijvoorbeeld op cassettebandjes, dan is er vervolgens het probleem van de ontsluiting en bewerking. Met de interviews op een bandje is men er nog niet! Je bent pas klaar met interviewen als de informatie op het bandje toegankelijk is gemaakt. Het meest praktisch is vaak het letterlijk uitschrijven/typen van het interview; dit is echter tijdrovend. Hoe de interviews vervolgens bewerkt
kunnen worden tot een artikel voor het Contactblad van de Historische Kring of een leesbaar boekje levert weer geheel andere problemen op. Een praktische vraagbaak die helpt bij het oplossen van al deze problemen is daarom in feite onmisbaar.
Vragen over vroeger is helder en toegankelijk geschreven en aangevuld met vele voorbeelden uit de praktijk. De auteur is Jelle Hagen.
Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, dat ook aanwezig was op de historisch markt die op 30 oktober 1993 werd gehouden in de ruimten van Huizerweg 54, geeft dit boek uit. De afdeling documentatie van onze kring is in het bezit van een exemplaar.
Vragen over vroeger; handleiding voor het maken van historische interviews is te bestellen via de boekhandel en verkrijgbaar bij de uitgever: het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, Lucasbolwerk 11, 3512 EH Utrecht (telefoon 030-319997). ISBN: 90-71840-22-0. De prijs is f 19,50 (excl. bestelkosten).