De eerste Bussumse kunstenaars:

Willem Bodeman en Christiaan Willem Bodeman en Christiaan Lodewijk van Kesteren

Hans Jonker

Klik hier voor de pdf van dit artikel
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting  

	Dankbetuiging van Simon Veer

Bussum kende al in de 19de eeuw enkele aansprekende beeldend kunstenaars, wier werk in de vaderlandse museumcollecties is opgenomen. Bodeman en Van Kesteren waren overigens ‘import’ – voorlopers van de grote groep artistiek begaafde migranten, die na de aanleg van het spoor in 1874 de weg naar Bussum wist te vinden. 

Portret van Willem Bodeman door Jan Koelman, 1843

Willem Bodeman (1806-1880), landschapsschilder

Een pijnlijke fout in de dankbetuiging. Toen Simon Hendrik Veer in februari 1880 bedankte voor de belangstelling bij het overlijden van zijn zwager Willem Bodeman, beschreef de krant de overledene abusievelijk als zijn schoonvader. Hoe dan ook, de bekende fijnschilder Willem Bodeman was overleden in het huis van S.H. Veer aan de Brinklaan.

Vader Bodeman liet al in 1822 Villa Delta bouwen in de dorpskern van Bussum. Het is het eerste huis dat door een buitenstaander als zomerverblijf in het dorpje is gebouwd. Of zoon Willem als tiener nog ’s zomers in Villa Delta heeft gewoond, is waarschijnlijk maar niet meer te achterhalen.

	Dorp met kerk, mogelijk in het Gooi, aquarel, datum onbekend

Willem was geboren in Amsterdam, en daar is hij ook later in opleiding geweest bij landschapsschilder Barend Koekkoek. Al vroeg in zijn leven bezocht Bodeman Engeland. Het was de eerste van een groot aantal buitenlandse reizen. Terug in Nederland woonde Bodeman meerdere keren een aantal jaren in Hilversum. Buitenlandse woonadressen bevonden zich in Kleve en in Brussel. Vermoedelijk is hij in 1849 bij zijn zus Maria en haar echtgenoot S.H. Veer ingetrokken. Toen Maria in 1871 was overleden, bleven de beide mannen samenwonen, uiteraard met personeel. Bodeman is volgens de overlijdensberichten langdurig ziek geweest en had zich uit de kunstwereld teruggetrokken.

Heuvellandschap bij rivier, schilderij, datum onbekend

Willem Bodeman was een echte 19de-eeuwse landschapsschilder. Vaak verbeeldde hij romantische taferelen in paradijselijke omgevingen. Zijn werk verkocht goed. Een groot aantal van zijn schilderijen is nu te zien in het Koekkoek-haus in Kleve. Ook het Kröller-Müllermuseum en Museum Boymans-Van Beuningen in Rotterdam bezitten werk van Willem Bodeman. 

	Fotoportret van C.L. van Kesteren

C.L. van Kesteren (1832-1897), graficus

In 1870 verhuisde de Amsterdamse graficus Christiaan Lodewijk van Kesteren met zijn gezin naar een kleine villa in Bussum. Zijn Huize Barneveld stond tussen de blekerijen bij Naarden. Het behoorde, net als Villa Delta, tot de weinige huizen, die al voor de komst van het spoor in 1874 door buitenstaanders in Bussum zijn gebouwd. Uit gegevens in het Bussumse bevolkingsregister blijkt dat, toen twee jaar later een kind van het echtpaar Van Kesteren-Liernur overleed, de   aangifte mede door Simon Hendrik Veer werd gedaan. De beide vroege ‘import-Bussumers’ Van Kesteren en Veer moeten een nauwe band hebben gehad. Veer vormde ook de verbinding tussen Van Kesteren en Bodeman.

Huize Barneveld, woonhuis van Van Kesteren

Van Kesteren was opgeleid aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en kreeg in zijn tijd een zekere bekendheid als graveur. Voordat de fotografie in opkomst kwam, was er voor grafische kunstenaars veel werk in het illustreren van boeken, kranten en tijdschriften. Ook werden etsen en gravures (door hun hoge oplage betaalbaar!) voor de losse verkoop gemaakt. Van Kesteren maakte vooral naam met zijn afbeeldingen van stadsgezichten, historische taferelen en portretten van bekende historische figuren. Kunstverzamelaars en musea kochten al tijdens zijn leven veel van zijn werk. In het Nederlandse paviljoen op de Wereldtentoonstelling in Parijs (1889) werd een werk van Van Kesteren tentoongesteld.

	Hotel Nieuw Bussum (geopend in 1874) door Van Kesteren

In de tien jaar dat de graveur in Bussum woonde, toonde Van Kesteren zich een actieve dorpsgenoot. Hij organiseerde concerten en bloemententoonstellingen, maar ook echte dorpse evenementen als ringstekerijen. Na de komst van het spoor ijverde Van Kesteren voor het openstellen van de telegraaf van de spoorwegmaatschappij voor gebruik door alle Bussumers.

Van Kesteren organiseerde ook lokale evenementen, zoals een Bloemententoonstelling in 1878

 Maar zijn meest opmerkelijke rol was wel die van brandweercommandant. Toen in 1880 aan de Amsterdamse Plantage Middenlaan een Panoramagebouw werd geopend, werd Van Kesteren benoemd tot directeur (in een Panoramagebouw werden op een doek van 360° geschilderde taferelen met wisselende historische of landschappelijke thema’s getoond). Hij verhuisde terug naar de hoofdstad. Later werd Van Kesteren ook mededirecteur van het Paleis van Volksvlijt. Huize Barneveld verkocht hij aan G.G. Sanders, onderwijzer en de eerste Bussumse boekhandelaar.

Door zijn onderwerpkeuze is veel werk van Christiaan Lodewijk van Kesteren niet alleen opgenomen in de grafische kunstcollecties van musea, maar ook in historische verzamelingen.