Contactblad van de Historische Kring Bussum,  jaargang 3, nummer 2 (maart 1987) pag 22-23

Herinnering aan Frederik van Eeden

W.F. Wurster 

Klik hiet voor de PDF versie van dit artikel
De afbeelding is aanklikbaar voor vergroting

De tentoonstelling "100 jaar schrijvers in Bussum" in de nieuwe Openbare Bibliotheek maakte heel oude herinneringen in mij wakker. Mijn ouderlijk huis stond in het centrum van het oude dorp. Thuis werd in de eerste jaren van deze eeuw veel gesproken over "Walden" en de stichter van de gemeenschap aldaar Frederik van Eeden. Eén van mijn ooms maakte er deel van uit en werkte er in de erbij behorende bakkerij. Toen de mislukking van wat Van Eeden zich gedroomd had een feit werd (1907), bleef het huis 'Walden' en de boomgaard, oostelijk daarvan, bestaan en het gebeurde in die jaren omstreeks 1915 dat ik er op de fiets vanuit het dorp door het Spiegel heenging om er sterappels te kopen, in het najaar als het geurige fruit in een schuurtje opgeslagen was, waar de tuinman je er aan hielp. Van Eeden zat dan wel in de op de boomgaard uitziende serre. Je groette hem uit de verte, maar daarbij bleef het dan. Nader contact kwam eerst veel later.

	Opvoering van De heks van Haarlem in Concordia

Mijn schooljaren had ik toen achter de rug. Op de toenmalige Gooische H.B.S. (nu Goois Lyceum) mocht ik de laatste 3 cursusjaren meespelen in de groep die op het jaarfeest van de school onder leiding van onze leraar Nederlands Arnold Saalborn een toneelstuk opvoerde. Na onze HBS-tijd bleef deze groep bestaan en breidde zich zelfs uit. Wij speelden toen voor de Volksuniversiteit o.a. "De Heks van Haarlem" met de ondertitel 'treurspel der onzekerheid' van Van Eeden. Voor die opvoering toonde hij belangstelling en dit zal mede de aanleiding zijn geweest om jaren later, in 1930, het stuk opnieuw in studie te nemen ten einde het ter gelegenheid van de 70e verjaardag wederom op te voeren. Van Eeden was intussen (1922) Katholiek geworden.

Het lag voor de hand dat hij op de hoogte werd gebracht van de bestaande plannen van weder-opvoering en hem uit te nodigen in Concordia aanwezig te zijn. Hij aanvaardde de invitatie, doch onder voorbehoud dat de geestelijkheid daarmee accoord zou gaan. Van die zijde werd geen bezwaar gemaakt en zo was Van Eeden aanwezig met zijn echtgenote Truida Everts en vergezeld van een aantal geestelijken van de Sint Vituskerk, tot welke parochie hij behoorde.

Maar dat niet alleen! Ook bij de generale repetitie was hij aanwezig, die – zoals gebruikelijk – op het toneel van Concordia plaats vond. Tijdens die repetitie stond hij bij een bepaalde scène zelfs tussen de coulissen het spel van nabij te volgen. In die scène zegt Professor Bontius (wiens rol ik mocht vervullen):  „Neem ook de twijfel uit Gods handen aan.”
Toen ik Van Eeden later tussen de coulissen passeerde, hield hij mij staande, legde zijn hand op mijn schouder en zei : „Jongeman, dat heb je goed en met overtuiging gezegd, maar je begrijpt dat zeg ik nu niet meer” [nu = na 1922, zie boven, WFW] woorden, die mij altijd zullen bijblijven. Een herinnering, die mij tussen alle andere herinneringen dierbaar is geworden.

Naarden jan. 1987, W. F. Wurster