Contactblad van de Historische Kring Bussum,  jaargang 3, nummer 2 (juli 1987) pag 21-22

De villa Schwerin

G. Langemeijer

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeelding is aanklikbaar voor vergroting 

De redactie belde mij op met de vraag of ik iets wist te vertellen over deze villa die met afbraak wordt bedreigd. Nu ben ik net terug van mijn vacantie uit Zuid Engeland waar ik met stijgende verbazing mijn ogen heb uitgekeken naar de talloze oude huizen die daar nog zijn. In en rondom de plaats Hastings ziet men goed onderhouden panden uit de 12de tot de 19de eeuw. In de plaats Reij kreeg je in enige straten het gevoel in de middeleeuwen verplaatst te zijn.
Oud, ja, maar het heden was ook niet vergeten gezien enige mooie moderne gebouwen en vooral door de prachtige parken, cricketvelden en golflinks, zelfs in kleine dorpen. Ik praat maar niet over de kastelen en abdijen. Wat een liefde voor cultuur!

Villa Schwerin aan de Lindenlaan

Villa Schwerin – Lindelaan 15 werd gebouwd in 1901; architect hoogst waarschijnlijk C.J. Kruisweg, die zelf in de Lindelaan op nummer 14 woonde. De eerste eigenaar was Petrus Daniel Joannes Köler, die de grond – "eikenhakhout" – kocht van de Bouwmaatschappij Nieuw Bussum. In 1910 verkocht Köler de villa aan de assuradeur Johan Heinrich Christoffel Ulrici. Twee duits klinkende namen "Kölner" en "Ulrici". Wie gaf de naam "Schwerin" en waarom juist die naam? Mooi om nog eens uit te zoeken.

In 1978 beschrijft M. Heijne in T.V.E. jaargang 8, nr. 3, september 1978, pag. 82-90  de villa als volgt: Speelse architectuur, ondanks stoere vormgeving. Opmerkelijk is het op 4 zuilen rustende balkon met smeedijzeren hekwerk in stenen bogen. Op dit balkon staat een driehoekige erker. De tweede etage bezit een ingebouwd balkon met middenzuil. De boogvorm van de balkonbogen is consequent doorgevoerd en vormt een boeiend lijnenspel.
Dit schreef hij in de periode toen men ten gemeentehuize oog kreeg voor monumenten. Helaas volgde aldaar spoedig een rustpauze. In 1986 werd onder leiding van mevr. drs. Hellendoorn van het provinciaal bureau monumentenzorg opnieuw een monumenten-inventarisatie opgezet. "Schwerin" kreeg daarbij weer de volle aandacht. "Behoudenswaard".

Dan volgen krantenberichten eind 1986/ begin 1987 over "Schwerin": AFBRAAK WEIGERING SLOOPVERGUNNING, en dan tenslotte toch TOESTEMMING FLATBOUW.
De indruk is dat de gemeente het pand wel zou willen behouden, doch dat de eigenaar meent in zijn recht te staan om aldaar flats te bouwen. Er zijn onduidelijkheden.
De Vrienden van het Spieghel wensen in deze zaak duidelijkheid en hebben deze kwestie voorgelegd aan de Raad van State. Gegeven de verwarde situatie het enige redelijke dat men kan doen.

Als u dit artikeltje leest is de uitspraak door de Raad van State vermoedelijk reeds bekend. Terugkijkend op mijn vacantie in Zuid Engeland bekruipt mij het onbehagelijke gevoel dat ons cultuur-niveau vergeleken bij de Engelsen op een laag pitje staat. Economische belangen en woningbouw zijn legitiem maar uiteraard ook aan grenzen gebonden. Wie bepaald die? Een aardig onderwerp om eens tijdens uw vacantie te overpeinzen

Godfried Bomans heeft hierover zinnige gedachten gehad. Zo bijvoorbeeld:
"Een Amerikaan reist niet om het heden te zien. Dat heeft hij volop thuis".
"Er zit iets scheefs in om een gebouw in floodlight te zetten. Een gebouw in de schaduw van de vallende avond kan een wezenlijke sfeer geven."
"Sommige dingen eisen invoelbaarheid en cultuur"

Een prettige vacantie en tot de volgende ledenbijeenkomst op maandag 7 september.