Fanatieke NSB-ers?

Nol Verhagen

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeelding is aanklikbaar voor vergroting 

De NSB-lidmaatschapskaart van Anton Mussert

In het vorige nummer van BHT (jaargang 35 nummer 1,  pag. 37–38)  schreef Chris Leenders over moeder en dochter Mijnlieff, die in de villa Eik en Linde aan de Amersfoortsestraatweg 36 warme betrekkingen onderhielden met NSB-leider Anton Mussert. Hij noemde hen ‘fanatiek lid van de NSB’. Hans Jonker wees ons erop dat deze betiteling nuancering behoeft, gelet op de veroordeling van beide dames door het Tribunaal van het Arrondissement Amsterdam, dat belast was met de Bijzondere Rechtspleging ten aanzien van collaborateurs, landverraders en oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog. 

Dochter Maria werd in 1946 beschuldigd van lidmaatschap van de NSB, waar zij voor werkte als inster van contributies, en van het verkrijgen van een vrijstelling van de inleverplicht van haar radiotoestel. Zij werd, mede vanwege haar jeugdige leeftijd en vanwege de indoctrinatie door haar omgeving, veroordeeld tot internering voor de duur van het voorarrest – zij was toen 15 maanden geïnterneerd geweest in bewaringskamp De Roskam in Weesp. Ook werd haar in beslag genomen radiotoestel verbeurd verklaard.

Moeder Helena, nicht van Mussert, werd beschuldigd van lidmaatschap van de NSB en het blijk geven van een nationaal socialistische gezindheid. Het tribunaal overwoog dat zij weliswaar schuldig was, maar ook dat zij ‘een uiterst geringe activiteit op nationaal socialistisch gebied’ ten toon had gespreid, en veroordeelde ook haar tot internering voor de duur van het voorarrest van 16 maanden, eveneens in De Roskam in Weesp, en voorts tot verbeurdverklaring van 10% van haar vermogen (of 15%, mocht dat vermogen groter zijn dan ƒ 100.000,-).

De vriendschappelijke relatie met Mussert was kennelijk geen strafbaar feit. Beiden werden dan ook in 1946 in vrijheid gesteld, en niet, zoals in het artikel van Leenders stond, in 1950.

Overigens stond in de inleidende alinea bij datzelfde artikel dat de villa nog steeds aan de Amersfoortsestraatweg zou staan. Dat is niet het geval. De villa is in de jaren zestig afgebroken.