Bussum in boeken

Klaas Oosterom

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting 

Klaas Oosterom bespreekt boeken die enigszins passen bij het thema in dit tijdschrift. Veelal zijn de boeken bij het documentatiecentrum van de Historische Kring in te zien en mogelijk op het internet te koop.

Ruim honderd jaar geleden verschenen de inmiddels beroemde Verkadealbums. Ze waren voorzien van zwart/wit tekeningen maar de (gekleurde) plaatjes moest je bij elkaar sparen. Deze zaten verpakt in rollen beschuit en andere producten van de levensmiddelenfabrikant uit Zaandam. Enkele tientallen jaren geleden werden ze herdrukt, nu mét plaatjes. Deze herdrukken waren – net als de oorspronkelijke albums – zeer gewild. 

Het Naardermeer

Dit is een van de beroemde albums met teksten van Jac. P. Thijsse. Het origineel in 1912, dus meer dan een eeuw geleden. Thijsse had in 1905 aan de wieg gestaan van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland. Aanleiding was het plan van Amsterdam om het Naardermeer te gaan gebruiken als vuilstort – het Naardermeer was de eerste aankoop van de vereniging.

In 1880 was de laatste poging gedaan om het meer in te polderen. Op een van de vele tekeningen is te zien hoe het slotenpatroon liep na het droogmalen. Maar de verhalen en tekeningen (van drie tekenaars) gaan toch vooral over de flora en fauna in de verschillende jaargetijden. De afgebeelde plaatjes zijn getekend door L.W.R. Wenckebach. P. Zonderwijk schreef in 1980 het ten geleide bij de herdruk (die verscheen ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Vereniging) en schetste de ontwikkelingen van na 1912.

Het boek zit in een cassette, samen met het boek ‘Het Naardermeer gisteren vandaag morgen’ van D.A.C. van den Hoorn, met foto’s van Evert Boeve. Uitgave Natuurmonumenten 1980.

De Vecht

Nog een van die bijzondere Verkade-albums en misschien wel het mooiste. Behalve de originele uit 1915 is er ook een herdruk uit 1996, met op het omslag de Uitermeersche Hoek. Bij het openslaan zie je meteen een oude kaart van de Vechtstreek over twee bladzijden, met allang weer vergeten of verdwenen plekken, zoals de Zuiderzee, het Merwedekanaal, het voetveer bij de Oude Goog en de spoorstations van Loenen/Vreeland en van Nieuwersluis. Thijsse verhaalt hoe hij op zijn tocht langs de Vecht werd opgepakt, omdat men dacht dat hij een spion was (het was tijdens de mobilisatie in de Eerste Wereldoorlog!).

Aan de herdruk van 1996 is een nieuw hoofdstuk toegevoegd: ‘Toekomst voor De Vecht’. Hierin wordt met illustraties het restauratieplan voor de Vecht beschreven. 

Langs de Zuiderzee

Wat een donderbruine omslag, dit Verkade-album van Jac. P. Thijsse uit 1915. De hier getoonde herdruk verscheen in 1999. Thijsse doet op zijn tocht ook Muiden, Muiderberg en Naarden aan. Over Muiden schrijft hij: ‘Muiden is tegenwoordig zoowat net, wat Amsterdam zeshonderd jaar geleden was; twee straten aan weerszijden van de rivier.’ En over de vesting Naarden: ‘Hier hebben we werkelijk wallen, dubbele grachten en bochtige poorten, waar je met je fiets geheel onverwacht voor een auto of voor een stoomtram komt te staan; voorzichtigheid is er dus geraden. Gelukkig wordt er een poort afgebroken.’ Dat was de Amsterdamsche Poort.

Na de 98 bladzijden van het originele album is in deze herdruk een katern ‘Het Natte Hart van Nederland’ toegevoegd, waarin het verhaal wordt verteld van de Zuiderzee ná 1915, dus over de Afsluitdijk en de nieuwe polders. Toegelicht met haarscherpe (topografische) kaarten.