Afscheidsbrief van een vergeten Bussumse verzetsheld

Hans Jonker

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting 

In oktober 1940 verhuist het gezin van Hieronymus Boissevain vanuit Den Haag naar de Regentesselaan 11 in Bussum. Kort daarvoor is de moeder op 44-jarige leeftijd overleden. Dochter Thea (22 jaar) gaat als secretaresse werken in Amsterdam, de 18-jarige zoon Lou schrijft zich in bij de Machinistenschool in Amsterdam. Via een van zijn leraren komt Lou in contact met het verzet en gaat hij deel uitmaken van de groep CS 6. Deze legt zich toe op het liquideren van handlangers van de bezettingsmacht en op sabotageacties.

Louis Boissevain

De verzetsgroep CS 6 blijkt echter geïnfiltreerd te zijn door de Duitse Sicherheitsdienst, die over steeds meer informatie over de leden beschikt. In februari 1943 wordt de Bussumse politie ingeschakeld bij de opsporing van Thea (ook actief in het verzet) en Lou Boissevain. 

Uit de dagrapporten van de politie

12/2/1943 23.30 uur
‘Meldt de agent Bruinsma dat door hem met de agenten Minekus en Kamphuis huiszoeking is verricht ten huize van Boissevain wonende Regentesselaan No.11, doch dat noch de zoon noch de dochter zich in het huis bevonden. Hem, Bruinsma, werd door de onderhuurster Mevr. Rakers medegedeeld dat de zoon, genaamd HIERONYMUS BOISEVAIN, hedenmorgen omstreeks 9.30 uur vertrokken was, niet zeggende waar heen. De dochter, genaamd THEODORA BOISSEVAIN, was hedenavond omstreeks 18.30 uur thuis gekomen, doch toen zij vernam dat haar broer was vertrokken was ook zij weggegaan, zonder adres achterlatende. Volgens Mevr. Rakers is zij in betrekking in Amsterdam Centraal Beheer, Singel No 123. Den Korpschef de uitslag medegedeeld.’

13/2/1943 17.30 uur
‘Op last van den Korpschef het navolgende alarmeeringsbericht doorgegeven: Als verdacht van ongeoorloofde politieke handelingen verzoekt de Korpschef van de pol[itie] te Bussum opsporing aanhouding en voorgeleiding van Louis D. Boissevain, geb. 27 juni 1922 te Arnhem, leerling stuurman zeevaartschool, en verm[oedelijk] in uniform gekleed van de zeevaartschool. 2e Theodora M. Boissevain, geb. 21 Nov 1917 te Arnhem, werkzaam op Centraal Beheer te Amsterdam, beiden won[ende] te Bussum, Regentesselaan no 11. Beiden zijn sedert 12-2-43 voortvluchtig. Doorgegeven aan de gem[eenten] Den Helder, Adam, Alkmaar, Hilversum, Hoorn, Velzen, Haarlem, Zaandam, Naarden, Laren en Ankeveen. Dit op last van den Korpschef.’

Het is deze chef van het Bussumse politiekorps E.J. Woerts, die een half jaar later het doelwit is van een van de liquidatieteams van de verzetsgroep CS 6. Op de hoek Brinklaan/Nieuwe Englaan wordt E.J. Woerts in de rug geschoten. Later wordt duidelijk dat de twee daders de Utrechtse rechtenstudente Truus van Lier en Lou Boissevain zijn geweest. Woerts overleeft de aanslag en kan een signalement van de schutter geven: ‘Het signalement is: 25 jaar oud, net postuur, vlot type, gekleed in lichte jas, reed per rijwiel in de richting van het dorp.’ (Uit het dagrapport van 20 augustus 1943.)

Na de bevrijding blijkt dat de korpschef hoogstwaarschijnlijk de dader heeft herkend. Uit de verhoren van Woerts en andere politiemensen komt het beeld naar voren van een korpschef die de actieve opsporing van Lou Boissevain tegenwerkt. In het strafproces tegen NSB-burgemeester Nieuwenhuys schuift de politiecommandant deze zelfs het bevel tot huiszoeking op Regentesselaan 11 in de schoenen. Waarom hij op deze manier zijn belager in bescherming zou hebben genomen, is onbekend. 

Het verraad binnen de verzetsgroep CS6  leidt in september 1943 tot de arrestatie van Lou Boissevain in Heemstede. Op 30 september 1943 veroordeelt het Polizei standgericht Amsterdam hem ter dood. Het vonnis wordt op 1 oktober in de duinen bij Overveen voltrokken. Lou Boissevain is later op de erebegraafplaats in Bloemendaal begraven.

Op de dag van zijn executie geeft Lou aan de geestelijk verzorger van het Huis van Bewaring in Amsterdam een brief voor zijn vader mee. Deze brief heeft zijn zusje Thea (die het vrouwenkamp Ravensbrück overleefde) aan het toenmalige Rijks Instituut voor Oorlogs Documentatie (nu NIOD) hebben . geschonken.

	Afscheidsbrief van Louis aan zijn vader Hieronymus Boissevain