BUSSUM IN BOEKEN

Klaas Oosterom

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting

In deze rubriek bespreekt Klaas Oosterom boeken, die met het thema van dit nummer te maken hebben. Dit keer beperkt de keuze zich niet tot de oorlog, bezetting en bevrijding in Bussum, maar ook over Naarden en de regio. Veel van de boeken zijn op het Documentatiecentrum van de Historische Kring in te zien en veelal ook op Internet (tweedehands) te koop.

Een villadorp in benarde tijden

Historicus Paul Schneiders beschreef de geschiedenis van Bussum in drie delen Buitengewoon Bussum. In dit tweede deel beschrijft hij Bussum in de periode 1914-1918, het Interbellum en vooral de Tweede Wereldoorlog. Het is het beste boek om een indruk te krijgen over de periode 1939-1945 in Bussum: mobilisatie, oorlog, bezetting en bevrijding.

Uitgegeven door boekhandel Los in 2006.

Metterdaad. Vijf jaar onderdrukking en verzet in Bussum

Dit door de journaliste Joan Bruineman geschreven boekje verscheen in 1985, 40 jaar na de bevrijding, tegelijk met een tentoonstelling in ’t Spant. Leo Platvoet is de auteur van de twee afsluitende hoofdstukken: ‘De NSB in Bussum’ en ‘De gemeenteraad in oorlogstijd’.

Het boekje bevat 29 interviews en 2 artikelen en wordt afgesloten met een lijst van 27 Bussumse verzetsmensen, die niet (meer) konden worden gehoord.

Scherven

Leerlingen van het vierde leerjaar en docenten van het Willem de Zwijger College stelden in 1990 een boekje samen, waarin verhaald wordt hoe de school de bezettingstijd doorkwam en hoe het lot was van leerlingen en docenten, die in het verzet gingen, joods waren, op andere wijze met de bezettende macht in conflict kwamen of juist de kant van de bezetter kozen.

Het boekje bevat vele foto’s, documenten en krantenartikelen.

Dagboek van een Naarder 1940-1945

Het Stadsarchief in Naarden gaf in 1995 dit dagboek uit. De schrijver is lang niet bekend geweest; men heeft later geconcludeerd dat het Jan Hulscher (1877-1950) moet zijn geweest. Een paar citaten:
Vrijdag 10 mei 1940: Er zijn 22 NSB-ers gevangen genomen en naar Amsterdam vervoerd.
Zaterdag 14 maart 1942: Heden is de pastoor van Naarden gevangen gezet.
Donderdag 22 april 1943: Heden moesten de Joden uit Naarden vertrekken naar Vught.
Vrijdag 4 mei 1945: Vanavond om 9 uur hoorden wij dat de vrede gesloten was.

Over Leven

Herinneringen aan de oorlogsjaren 1940-1945 in Gooi, Eemland en Vechtstreek, gepubliceerd in De Gooi- en Eemlander in 1995. Schuyt & Co gaf ze daarna uit in een gebonden boek met veel foto’s. 

Het boek bevat tientallen verhalen en dagboekfragmenten. Verder wordt in korte stukjes verteld hoe in 17 plaatsen in de regio rond 5 mei 1945 de bevrijding plaatsvond.

’t Hooge Nest

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bestierden twee joodse zussen, Jannie en Lien Brilleslijper, ’t Hooge Nest, een villa aan de rand van het bosgebied tussen Naarden en Huizen. Van februari 1943 tot juni 1944 zaten de zussen met familie en vrienden ondergedoken in deze villa. Nadat ze waren verraden, belandden de zussen met een van de laatste transporten in Bergen-Belsen. Beiden overleefden ze het kamp. Roxane van Iperen, die dit verhaal reconstrueerde, kwam met haar gezin in 2012 in dit huis wonen.

De paperback verscheen in 2018 bij Lebowski.

De Drogist. Hoe een verzetsheld na de oorlog in ongenade viel

Gerard A. Reeskamp (1899-1970), alias Harrie, was een verzetsheld, die een drogisterij had aan de Vlietlaan in Bussum en met zijn grote gezin in Naarden woonde. Hij overleefde de oorlog maar zag zijn leven, en dat van zijn vrouw en zijn kinderen, veranderen in een hel. Bij een van de vele verzetsacties van zijn groep kwam iemand op ongelukkige wijze om het leven. Na de oorlog werd hij daarvoor verantwoordelijk gesteld en veroordeeld.

Ad van Liempt deed onderzoek en schreef in 2013 dit boek, dat uitkwam bij Balans.

O, dat Wintertje ’45

Onder het pseudoniem Van Ribbentel-Magerbuick verscheen in 1945 dit luchtige, doldwaze stripboek. Deze grappenmaker tekende tot en met februari 1945 het leven van een doorsnee Goois gezin, de familie Pottelbergh. Na de winter van 1945 heeft de schrijver met medewerking van een drukker 200 exemplaren uitgegeven. De schrijver/tekenaar John C. Kennis (1913-1990) woonde in de oorlog in Naarden-Bussum.

Het boekje is vlak na de bevrijding opnieuw uitgegeven.
In 1975 verscheen er weer een herdruk, met als extra een woord vooraf, waarin de auteur/tekenaar ook zijn echte naam vermeldt.