BUSSUM IN BOEKEN

Klaas Oosterom

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting

In deze rubriek bespreekt  boeken die bij een thema passen. De hier besproken boeken passen bij het onderwerp erfgooiers. De Week van de erfgooier gaat dit najaar vanwege de Coronamaatregelen niet door. De HKB wil met dit boekenoverzicht en een lezing op 9 oktober toch aandacht aan de erfgooiers schenken. De boeken zijn in het Documentatiecentrum van de Historische Kring in te zien. Sommige zijn nog in de boekhandel te koop en andere zijn veelal tweedehands via Internet verkrijgbaar 

Erfgooiers

Het nieuwste boekje over de erfgooiers is van 2019.
Auteur is Anton Kos, die veel over de erfgooiers heeft gepubliceerd.
In dit 48 blz. tellende boekje, dat is uitgegeven door de Stichting Stad en Lande van Gooiland, zet hij de meer dan 1050-jarige geschiedenis van de oorspronkelijke bevolking van het Gooi uiteen in 10 tijdvakken. De tekst is gebaseerd op de artikelen die hij tussen 2014 en 2017 in het blad van de Historische Kring Laren publiceerde.
Op het omslag: scharende erfgooiers in 1946.  

Erfgooiers geportretteerd

Koos Breukel maakte fotoportretten van ‘Gooise geërfden’ (mannen en vrouwen) en van ‘families’.
De foto’s werden in 2015 geëxposeerd in het Singer Museum in Laren.
De landschapsfoto’s zijn van Dirk Kome. Anton Kos schreef de teksten.
Het is in 2017 uitgegeven door het Goois Natuurreservaat en de Stichting Stad en Lande van Gooiland, ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van de Stichting. 

Erfgooiers Ten eeuwigen dage

Het standaardwerk van Anton Kos en Karin Abrahamse over de geschiedenis van de erfgooiers en van het Gooise landschap.
De toenmalige boeren uit het Gooi verwierven in de 15de eeuw erkenning van hun gebruiksrechten op de woeste gronden. Hun organisatie Stad en Lande van Gooiland bleef tot in de 20ste eeuw in stand.
In kaderteksten staat aanvullende informatie over de erfgooiers.
Bijzonder zijn de geschilderde en getekende portretten van erfgooiers. Het boek sluit af met de lijst van namen van alle erfgooiers uit 1708, die sindsdien het uitgangspunt is geweest voor de erkenning van de rechten van de erfgooiers. 

De geschiedenis van het Gooi en zijn erfgooiers

Historicus dr. A.C.J. de Vrankrijker en kunstenaar Eppo Doeve tekenden voor dit informatieve boekje uit 1984.
In 24 ‘vensters’ wordt de geschiedenis uit de doeken gedaan.
De rechten van de boeren in de dorpen en de poorters uit de stad Naarden werden in 1404 vastgelegd in de eerste schaarbrief. Ook later moesten zij voor hun rechten strijden. In de loop der eeuwen veranderde de erfgooiersgemeenschap van karakter, doordat er steeds minder boeren overbleven en er juist steeds meer erfgooiers kwamen die geen boer meer waren. Een deel van de grond werd bestemd voor woningbouw, een ander deel werd natuurreservaat. In 1971 werd de organisatie ontbonden. 

Het Gooi en de Erfgooiers

In de eeuwenoude geschiedenis van de erfgooiers is de Erfgooierswet van 1912 een keerpunt. Onder de energieke leiding van voorzitter Emil Luden (1863-1942) werd de organisatie van Stad en Lande omgezet in een vereniging en werden alle betrokkenen weer bij de tijd gebracht.
Luden schreef in dit boek over de veranderingen. Mooie uitspraak: ‘Te meenen echter dat al deze verbeteringen de belanghebbenden tot dankbaarheid en tevredenheid hebben gestemd, zoude een vergissing zijn. De mensch, vooral de boer en bij uitstek de Erfgooier, lijdt niet aan een overmaat van tevredenheid.’