Skip to main content

Contactblad van de Historische Kring Bussum,  jaargang 6, nummer 2 (september 1990) pag. 13-16

Muzikaal jubileum Mevrouw Hartvelt

Fred Bos

Klik hier voor de PDF versie van dit artikel
De afbeeldingen zijn aanklikbaar voor vergroting

Bussum kent een actief muziekleven. Behalve een behoorlijk aantal beroepstoonkunstenaars telt ons dorp vele amateurmusici. De laatsten spelen alleen, maken met meerderen muziek of sluiten zich aan bij één van de muziekkorpsen, orkesten of bekende dan wel minder bekende koren die onze plaats rijk is.

Binnen dit muziekleven wordt een belangrijke plaats ingenomen door iemand die al zestig jaar — zij vierde begin juli haar jubileum met jeugdig éIan haar leerlingen op enthousiaste wijze doet bekwamen in het pianospel. En dat doet Mevrouw Hartvelt velen uwer begrepen irmers reeds dat zij hier wordt bedoeld — op een geheel eigen wijze. Zodanig, dat haar leerlingen affiniteit met het instrument krijgen, zelfs zozeer dat een aantal hunner de studie aan het conservatorium is gaan vervolgen. Wij zochten Mevrouw Hartvelt op in haar huis aan de Stadhouderslaan, waar de ruime voorkamer wordt gedomineerd door een fraaie Bechstein—vleugel . Talloze leerlingen—uitvoeringen hebben hier plaatsgevonden.

         
 
 Villa Quatre Bras

Mevrouw Hartvelt werd geboren als oudste in een gezin met vijf kinderen — vier meisjes en één jongen aan de Meerweg. Haar vader was dokter Daelmans, de bekende Bussumse arts , wiens markante verschijning de oudere Bussumers zich ongetwijfeld nog zullen herinneren. Toen zij twee jaar was verhuisde het gezin Daelmans naar de bekende villa Quatre Bras op de hoek van de Nieuwe s Gravelandseweg en de Herenstraat. Dit bijzondere — met koepeltje in de tuin waarin tijdens de oorlog 1914—1918 een telefonische luisterpost was ondergebracht - huis moest helaas worden afgebroken. In de plaats daarvan verrees een flatgebouw, gelukkig minder volumineus dan de afschuwelijke bouwsels uit de jaren zestig schuin aan de overkant.

        
Het koepeltje in de tuin van Quatre Bras
  

Op haar vijfde jaar ging de kleine Mieke Daelmans naar het kleuterschooltje van Mej. Winterwerp dat gebaseerd was op het "frôbelen" en vele jaren was gevestigd in van Gebouw Concordia aan de Graaf Wichmanlaan. Gebouw Concordia, waarin tegenwoordig helaas alleen nog maar de Count Down—popopnamen worden gemaakt, neemt trouwens een bij zondere plaats in in de herinnering van Mevrouw Hartvelt.

Er gebeurde veel in dit culturele hart van Bussum waarin velen zich conform de slagzin van Concordia "uit en thuis" voelden. Mevrouw Hartvelt noemt de befaamde "Freyer—concerten". Christiaan Freyer was leraar aan de muziekschool die destijds in Concordia was gehuisvest. Daarnaast traden er vele nationale en internationale beroemdheden op, waaronder het Boheemse Strijkkwartet en andere befaamde kwartetten. In de grote tuin van Concordia vonden onder de bezielende leiding van Mevrouw Van Gendt vele activiteiten plaats, dikwijls voor een charitatief doel.s Avonds was de tuin dan met kleurige lampions versierd en op het houten toneeltje werd o.a. "Rozensprookje opgevoerd waaraan Mieke Daelmans als tiener meedeed. In een bij gebouw was een kegelbaan gevestigd .

Haar lagere schooljaren heeft zij doorgebracht aan de Mariaschool aan de Herenstraat in het gebouw dat er in haar herinnering destijds uiterlijk precies zo uitzag als thans. Zij denkt met plezier terug aan de lessen die werden gegeven door de nonnen die in Mariënburg woonden en de dames Ram, Beck en Ruding. Eén van haar klasgenoten was Anne Biegel, met wie zij door de jaren heen een prettig contact heeft blijven onderhouden. In die tijd kreeg zij zwemles — dat heette "aan de hengel" — in het zwembad aan de Huizerweg. Dit zwembad, het enige in Bussum in die jaren, betrok zijn water uit een wel.

Nadat de eerste beginselen van het pianospel de achtjarige Mieke Daelmans waren bij gebracht door Mej. Catrien Thole — later de echtgenote van de uitgever Paul Brand — kreeg zij les van Johan Schoonderbeek. Deze laatste was destijds zo n beetje de motor van het Bussumse muziekleven. Hij was directeur van de muziekschool waarvoor hij met Mej. Mia Bahlmann en Mej. Dudok van Heel enorm veel organiseerde, leidde het Toonkunstkoor en was de eerste dirigent van de Mattheüs Passion—uitvoeringen in de Naardense Grote Kerk. In dat koor dat de toenmalige Zomeruitvoeringen in de Grote Kerk verzorgde zong Mieke Daelmans voor t eerst mee in 1923.

Eén van de eerste clavecinistes van de Mattheüs Passion, de bekende Marie Landré, werd haar volgende leermeesteres voor piano. Theorie— en compositielessen volgde zij bij Dr Anton van der Horst die, zoals bij ieder bekend, Johan Schoonderbeek opvolgde als dirigent van de Mattheüs—Passion. Niet iedereen zal weten dat Van der Horst een schoonzoon was van de bekende Bussumse schrijver van detectives, Ivans, pseudoniem van J. van Schevichagen.

Tijdens haar studie begon Mevrouw Hartvelt op 21—jarige leeftijd al pianoles te geven en ging na het behalen van haar diploma's in 1930 naar het buitenland ter afronding van haar studie. Daarna, op haar 25ste jaar startte zij als piano—lerares. Het was omstreeks die tijd dat de muziekschool verhuisde naar de Nwe 's Gravelandseweg in het pand waarin zij nog altijd is gevestigd. Enkele jaren later trouwde zij met de violist en dirigent Kees Hartvelt. Voor velen is het aan hem te danken dat zij op jonge leeftijd bewust hebben leren luisteren naar klassieke muziek dankzij de schoolconcerten die onder zijn leiding werden gegeven in Concordia door het Goois Symphonie Orkest. Daarnaast was hij o.m. dirigent van het Utrechts Kamer Orkest dat de eerste uitvoering in Nederland verzorgde van o.a. "l histoire du Soldat" van Igor Strawinsky .

Gevraagd naar haar mening over het huidige Bussum zegt Mevrouw Hartvelt dat zij het met velen betreurt dat b.v. een karakteristiek en historisch gebouw als de Irene—Studio het veld lijkt te moeten ruimen. Voorts is één van haar grote wensen de muziektent weer eens terug te zien, bij voorkeur op de Brink tegenover Des Bouvrie, waar zij thuishoort. De concerten, destijds gegeven door Harmonie Crescendo, waren zeer populair, mede door het na afloop elkaar treffen in Hotel de Rozenboom.

Het was boeiend dit gesprek te mogen hebben met iemand die zich nog goed herinnert dat de familie Hardeveld de eigenaar was van Hotel Nieuw—Bussum waar nu het Oranjepark is. Bijna alle plaatselijke bruiloften en partijen werden daar gehouden. Zoals toen gangbaar was kwamen de gasten per rijtuig. Met iemand, die zich nog levendig de Victorias en landauers herinnert die langs haar ouderlijk huis reden op weg naar de renbaan Cruysbergen: Mevrouw Hartvelt die men regeImatig door Bussum kan zien fietsen en die zo n waardevolle bijdrage blijft leveren aan het Bussumse muziek onderricht .

        
Zij voerde het "Rozensprookje" op
  

 

Op de foto vijfde van rechts op de achterste rij Mevrouw Hartvelt.
Mochten er onder de lezers van het Contactblad zijn die zich nog één of meer namen van de andere speelsters weten te herinneren. Mevrouw Hartvelt wist er nog een aantal, maar niet allemaal — wilt u dit dan doorgeven aan de redactie?