Bussums Historisch Tijdschrift, jaargang 23, nummer 1 (mei of juni 2007) pag. 58-60
Wat iedereen zou moeten weten over Naarden en Bussum
Lars Wieringa
Inleiding
Het bestuur van de Historische Kring heeft eind 2006 een commissie ingesteld die in het najaar van 2007 de Canon van Naarden/Bussum zal presenteren. Als goed voorbeeld dient daarvoor de vorig jaar gepresenteerde Canon van Nederland. De Canon van Naarden/Bussum zal gaan bestaan uit een overzicht van enkele tientallen onderwerpen uit de Naardense en Bussumse cultuur en geschiedenis.
De Canon van Bussum moet leiden tot een verdieping van de kennis over het Naardense en Bussumse verleden. De Canon zal in het najaar van 2007 na een uitvoerige inventarisatie worden gepresenteerd op de website van de HKB en in haar blad, het Bussums Historisch Tijdschrift. De commissie bestaat uit de volgende leden: Arie Gouka, Frits van Dulm, Jacqueline Lamers, Netty Langemeijer, Martin Heyne en Lars Wieringa.
Klik hier voor de pdf van dit artikel.
Onderstaande illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.
Van groslijst tot Canon
De commissie heeft nu een groslijst opgesteld die, na verwerking van de reacties, in het najaar zal uitmonden in de Canon van Naarden/Bussum editie 2007. Onder andere via deze publicatie in het Tijdschrift, de column van de HKB in de Bussumse Krant en publicaties in de Naarder Koerier zal de commissie regelmatig de aandacht vestigen op de Canon. Bij de vaststelling najaar 2007 zal de commissie haar voordeel doen met de reacties uit de Naardense en Bussumse samenleving.
 |
 |
|
De Nederlandsche Stad- en Dorpbeschrijver 1795 |
Groslijst
Voor de groslijst van de Canon zijn tien thema’s benoemd die naar de mening van de commissie een goed inzicht bieden voor de Naardense en Bussumse cultuur en geschiedenis. Het gaat daarbij om de thema’s:
Natuur en Landschap
Vroege geschiedenis
Vestingwerken, bezetting en bevrijding
Infrastructuur
Religie
Kunst, cultuur, architectuur en woningbouw
Maatschappelijke zorg
Onderwijs
Sport en ontspanning
Economie en industrie
De thema’s worden de komende tijd verder uitgewerkt in twee á drie vensters welke per thema de belangrijkste gebeurtenissen of omslagen weergeven.
Zo is bijvoorbeeld het thema Natuur en opgebouwd uit drie sters; de vorming van het Gooi in de laatste ijstijd, de vestiging van de eerste bewoners (rond 800) en de bescherming van natuur en landschap in recente tijden (o.a. oprichting GNR in 1932).
Presentatie thema’s en vensters Canon
1. Natuur en Landschap
a. vorming van het Gooi in de laatste ijstijd,
b. vestiging van de eerste bewoners (rond 800),
c. bescherming van natuur en landschap in recente tijden (oprichting GNR).
2. Vroege geschiedenis
a. ontstaan eerste vestigingen Naarden en in Bussum,
b. vroeg bestuur in Naarden en in Bussum.
3. Vestingwerken, bezetting en bevrijding
a. ontstaan en ontwikkeling vestingwerken in Naarden en in Bussum
b. oorlog, bezetting en bevrijding (1572, 1814, 1940-1945)
4. Infrastructuur
a. van oudsher bereikbaar via de weg en via het water.
b. water ((zee)haven, trekvaarten en zanderij- sloten), weg (rijksweg, A1) en spoor (1874).
5. Religie
a. bouw eerste kerken
b. reformatie (1572) en de gevolgen voor kerkelijk Naarden en Bussum
c. groei bevolking (eind 19e eeuw) en groei verschillende kerkelijke stromingen
6. Kunst, cultuur, architectuur en woningbouw
a. schrijvers, kunstenaars en muziek
b. architectuur en (sociale) woningbouw
c. Maatschappelijke zorg
d. ziekenzorg
e. armenzorg
f. wezen
8. Onderwijs
a. de school was niet altijd voor iedereen
b. scholen in Naarden en in Bussum
9. Sport en ontspanning
a. 17e, 18e en begin 19e eeuw, weinig sport en ontspanning
b. eind 19e en 20e eeuw, opkomst sport en ontspanning
10. Economie en industrie
a. privileges Naarden (14e en 15e eeuw)
b. opkomst industrie in Naarden en in Bussum.
1. Uitwerking thema Natuur en Landschap
1a. In de voorlaatste ijstijd werd door het vanuit Scandinavië opdringende landijs een zandrug opgestuwd, die nog te herkennen is in de Utrechtse Heuvelrug. De noordelijke uitloper hiervan vormde de ondergrond van het Gooi.
1b. Rond het begin van de negende eeuw trad er een droge periode in. Het veen droogde in en werd toegankelijk voor ontginning. Als gevolg daarvan ontstonden er landbouwnederzettingen op de grens van het zand met het veen. Eeuwenlang veranderde er weinig aan het landschap in het Gooi. De boeren verbouwden hun gewassen op de engen rond de dorpen en lieten hun vee grazen op de meenten. Op de heide werden de schaapskudden gehoed en leem gewonnen voor boerderijvloeren.
1c. Door de spoorverbinding met Amsterdam en Utrecht kwam na 1874 een snelle toevloed van nieuwe bewoners op gang. De aard van de dorpen veranderde van agrarische gemeenschappen in woondorpen voor forensen, met villawijken op de engen. Later vielen ook grote delen van de meenten aan woningbouw ten offer.
Om het karakter van het Gooi te behouden, werden de heiden en een deel van de bossen in 1932 ondergebracht in het Goois Natuurreservaat, om het voor het nageslacht te behouden en voor recreatieve doeleinden.
Uw inbreng
Opmerkingen en aanvullingen kunnen worden gezonden naar de Historische Kring Bussum, t.a.v. de commissie Canon. Ook kunt u mailen naar
Presentatie Canon
Naar verwachting wordt in het najaar de Canon door de commissie vastgesteld. Daarna wordt deze gepubliceerd, naar verwachting in het Tijdschrift van december 2007. Tevens zal een poster van de Canon worden aangeboden aan de scholen in Naarden en Bussum. Verder zal op de website van de Historische Kring een nadere verdieping van de Canon, compleet met kaart-en achtergrondmateriaal en naslagtitels worden geplaatst.