Na een afgelasting wegens slecht weer kon op zondag 13 augustus toch weer gewandeld worden met onze HKB-gidsen: Nol Verhagen en Klaas Oosterom. Opgedeeld in twee groepen werden routes tussen de twee Bussumse stations gelopen, voor een deel door het Spiegel. Zelfs een baby maakte een boeiende tocht mee. Een van de monumentale panden die werd aangedaan was  'Op den Akker' aan de Parklaan, waar de Historische Kring Bussum menige vrijwilligersavond heeft gehouden in de st. Olavskapel.  De foto's van Jaap van Hassel ziende is het toch weer opvallend van hoeveel groen er in ons dorp te genieten valt.

In september opent de veertig jaar oude Historische Kring Bussum een expositie over Bussum in 1923 in de kapel van het voormalige klooster Mariënburg. Deze expositie is te bezoeken op 2, 3, 9, 16 en 23 september van 12.00-16.00 u. Er zijn oude foto's van rond de honderd jaar geleden te zien, evenals  een (stomme) film over de feestelijkheden rond het 25-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina.  Ook te bekijken is een filmpje uit de jaren twintig met Bussumers die verschillende sporten beoefenen. De expositie is een mooie gelegenheid om een deel van Mariënburg nog eens van binnen te zien!

Mariënburg aan de Brinklaan is een van de oudste nog bestaande gebouwen in Bussum. Het werd gebouwd kort nadat de spoorlijn was aangelegd, tussen 1875 en 1881. Aan het klooster was een pensionaat verbonden, een kostschool voor katholieke meisjes van goeden huize. Eigenlijk was het om dat pensionaat begonnen: de bisschop van Utrecht wilde in het Gooi zo’n pensionaat, en daar om werden de zusters van de Congregatie van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort uitgenodigd deze taak op zich te nemen. In 1881 waren er in Mariënburg 24 zusters en 35 pensionaires. Vanaf het einde van de jaren 50 werd het onderwijs overgenomen door niet-religieuze onderwijzers en onderwijzeressen. Kostscholen raakten uit de mode, zeker voor jonge kinderen. In 1968 werd het pensionaat opgeheven. De zusters bleven nog wel op Mariënburg wonen, dat geleidelijk aan steeds meer het karakter kreeg van een verzorgingshuis voor bejaarde religieuzes. In 2015 vertrokken de schaarse overgebleven zusters naar het moedergebouw van de congregatie in Amersfoort.

Binnenkort zal het klooster verbouwd worden tot appartementen. Voordat dit gebeurt kan onze jubileumtentoonstelling nog worden bezocht. Tot dan !

Onze vereniging viert dit jaar in september haar 40-jarig bestaan. De HKB werd op 7 juni 1983 in kleine kring opgericht en groeide van de eerste dertig leden naar de meer dan elfhonderd nu. Ook het aantal vaste vrijwilligers groeide mee. 'Het visitekaartje van de vereniging', het gestencilde Contactblad, was voor het eerst in december 1984 verschenen, om vanaf 2006 verder te gaan als Bussums Historisch Tijdschrift, een heuse glossy! Al deze bladen zijn op deze website digitaal terug te vinden onder 'Publicaties'. Het digitale archiefvan de HKB bevat inmiddels meer dan 40-duizend items. Het achtste lustrum van onze verening wordt in september gevierd met een expositie  in het voormalige klooster Mariënburg over het Bussum van 100 jaar geleden. In het jaar 1923 werd het 25-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina gevierd en daarover zal op de tentoonstelling in Mariënburg ook van alles te zien zijn.

In 2019 werden in het Bussumse gemeentearchief bij verrassing twee grote boeken ontdekt vol met foto's van Bussumers uit de jaren twintig. Bij iedere foto stond de naam van de geportretteerde en het geboortejaar. Het gaat bij elkaar om ongeveer zesduizend mensen, bijna een derde van alle inwoners van Bussum op dat moment. De foto's waren vermoedelijk onder meer bedoeld voor gebruik in paspoorten. We krijgen door deze bijzondere vondst een dwarsdoorsnede van de Bussumse bevolking van toen te zien: een mengeling van hoeden en petten, dienstbode-schorten en kapjes, haute-couture, kinderen, tieners, jonggehuwden, ouden van dagen, soldaten, nonnen, paters en dominees. In deze verzameling zijn ook bekende Bussumers te vinden als Frederik van Eeden, de architect Karel de Bazel en dichter/zanger Hens Clinge Doorenbos. Ook de Joodse bevolking krijgt hier een gezicht dat twintig jaar later in de Tweede Wereldoorlog grotendeels bruut werd uitgewist. De fotoboeken zijn inmiddels met een hoge resolute gescand. De Historische Kring Bussum gaat alle zesduizend foto's afzonderlijk in de database opnemen., zodat ze voor iedereen vindbaar worden. Een kopie van de boeken zal in september te bekijken zijn in de kapel van Mariënburg. Daar is dan een expositie van de HKB over alle aspecten van het leven in Bussum in 1923. Bekijk HIEReen uitgebreid artikel over de 'smoelenboeken' dat is gemaakt voor Bussums Nieuws.

Ondernemers weten altijd iets aantrekkelijks te verzinnen om aandacht te vragen voor hun handelswaar. Dat is helemaal van nut in rustige tijden zoals de zomermaanden: mooie advertenties in kranten die verder veel komkommer nieuws bevatten. Ook de Historische Kring Bussum probeert zo de website kolommen te vullen: een zomergreep uit onze vooraad oude advertenties.

Een beeld van de wijngod Bacchus stond jarenlang bij de ingang van villa Looverhof aan de Brinklaan. Die villa, gebouwd in 1901, werd eerst bewoond door de familie Dreesmann (van het V&D-concern). In de Tweede wereldoorlog was de Ortskommandantur er gevestigd en later werd het politiebureau. In 1972 werd de villa, die al vele jaren een ruïne was, gesloopt en verdween het bronzen bacchusbeeld in een magazijn van de gemeente Bussum. Er werd toen geprobeerd vast stellen of het beeld historische of culturele waarde had. De slotconclusie zou zijn zijn geweest dat het 'gewoon een gek beeld' was. In 1973 kreeg  Bacchus  een nieuwe bestemming. Het beeld werd geplaatst voor theater 't Spant aan de Abraham Kuyperlaan. Het zou daar ook in de hal hebben gestaan. Dit gebouw werd in 1979 gesloopt om te worden vervangen door een nieuw Spant. Blijkens een reactie op ons bericht hierover op Facebook is het beeld er gebleven en hangt het nu boven de trap naar restaurant en toiletten. Onbekend blijft de maker van het beeld. Hierbij een foto van villa Looverhof, van het eerste 't Spant, en van Bacchus' huidige verblijfplaats.

Opnieuw is onze vereniging een bevlogen vrijwilliger ontvallen. Chris Leenders, die in de nacht van zaterdag 17 juni op 70-jarige leeftijd overleed, was net als Nel Krijnen jarenlang lid van de vrijdagmiddagclub in het documentatiecentrum. Zijn moeder was bij de oprichting van de HKB in 1983 een van de eerste leden. Chris ontpopte zich als vrijwilliger snel als een wandelend archief als het ging om zijn favoriete onderwerpen 'Bussum en de Televisie', de Spoorwegen, de geschiedenis van de Palmkazerne en kamp Crailo, en Bussum en de Tweede Wereldoorlog. Hij heeft daar veel over geschreven. Over Bussum en de TV gaf hij ook diverse lezingen, en hij was mede-organisator van de grote tentoonstelling over dit onderwerp in 2008. Chris wist het altijd te waarderen als hij op zijn praatstoel zat en dat dan mensen aan zijn lippen hingen om alles te weten te komen over zijn 'avonturen'. Dit onder het motto ' wat mij nu weer is overkomen !' Chris werd de laatste jaren gehinderd in zijn mobiliteit en kreeg steeds meer kwalen. Toch hield hij de moed er in en kwam hij bij activiteiten van de Kring meestal wel opdagen. Hij liet bij herhaling weten dat hij het betreurde dat hij in 2000 na de dood van zijn moeder van zijn geliefde Bussum (Lothariuslaan) naar Almere was 'geëmigreerd'. 'Maar 't kon toen helaas niet anders'. Chris had rechten en geschiedenis gestudeerd en deed in zijn werkzame leven boekhoudkundig en fiscaal werk. Hij is altijd vrijgezel geweest en had daarom niet de steun van een partner. Chris is nooit onderscheiden met een erelidmaatschap, hoewel hij dat eigenlijk wel had verdiend wegens zijn jarenlange grote betrokkenheid bij de Kring. We zullen zijn belezenheid, kennis van de lokale geschiedenis en zijn bijzondere humor niet snel vergeten.

Jan Schippers

Het was zaterdagmiddag 17 juni druk op het Julianaplein. Er werd daar voor de vijfde keer de Gooise Goede Doelen Markt gehouden. Het evenement werd door de muzikale wethouder Nico Schimmel geopend met een Djembé-sessie. Een djembé is een westafrikaanse vaastrommel. Iedereen werd aangespoord om ook te gaan trommelen en zo aandacht te trekken voor de verzamelde Goede Doelen op het zonovergoten plein. Er was ook DJ die vanaf een rode bakfiets vinylplaten draaide. Kinderen konden zich laten schminken, meedoen aan een 'eerlijke' chocolade-proeverij of armbandjes maken. Ook de Historische Kring Bussum was op de markt te vinden om te laten zien waar de vereniging voor staat en wil bereiken. ( foto's Jaap van Hassel)

Op 7 juni 1983 werd de Historische Kring Bussum opgericht ‘en aangegaan voor onbepaalde tijd’, zoals dat in de taal van statuten heet. Later dit jaar komen we hier nog uitgebreid op terug, zowel op de oprichting van de HKB zelf, als op de viering van dit jubileum.

Werkers van het eerste uur waren de voorzitter, Wil van Berkel, en Vice-voorzitter/Historisch Adviseur Martin Heyne. Maar we komen in de eerste jaren ook andere bekende figuren tegen, zoals Marcus van der Heide, Gerard Langemeijer, Dr. A.C.J. de Vrankrijker, Ina de Beer en vele anderen. Er werden werkgroepen ingesteld voor Dorpskern, Verzet 1940-45, Literatuur, Architectuur en Oudheidkamer en Documentatie. Die laatste werkgroep zou uitgroeien tot het huidige Documentatiecentrum, dat een grote hoeveelheid knipsels, kranten, tijdschriften, foto’s, kaarten  en voorwerpen beheert en dat nu het zenuwcentrum van de vereniging vormt. Het digitale archief is ook een uitvloeisel van de ‘Oudheidkamer en Documentatiecentrum.’

Bij zijn afscheid als voorzitter in oktober 1985, dus krap 2 jaar na de oprichting, kon Van Berkel al trots terugblikken op een mooie staat van dienst. Er was een tentoonstelling georganiseerd over het Verzet, er was aandacht besteed aan het 100-jarig bestaan van de St. Vituskerk, men was in het geweer gekomen voor het behoud van de Irene-kapel, er waren ledenavonden georganiseerd door de werkgroepen, en Marcus van de Heide had een aan de HKB opgedragen boek gepubliceerd, Bussum door Schrijversogen.
De vereniging was in korte tijd gegroeid van ca. 30 naar 140 leden. En in december 1984 was het eerste nummer verschenen van het Contactblad, ‘het visitekaartje van onze vereniging.’ De contributie bedroeg (minimaal) 20 gulden, en een los nummer van het Contactblad kostte 3 gulden. Anno 2023 hebben we ruim duizend leden, vele bezoekers van de website en lezers van de bijdragen op Facebook en in het Bussums Nieuws. De contributie bedraagt nog maar € 15,-  en de prijs van een los nummer van ons glossy tijdschrift is € 7,50

In de vroege ochtend van de zaterdag voor Pinksteren wordt vanouds Luilak gevierd: een niet-christelijk folkloristisch gebruik in delen van Nederland waarvan over de oorsprong veel theoriën in omloop zijn. De Luilakviering is de laatste tientallen jaren tanende, maar steekt af en toe de kop op. Het is al een heel oude traditie, vooral in Noord-en ZuidHolland, waarbij de slapende bevolking wordt gewekt door 'kwajongens' die op allerlei manieren veel lawaai maken. Niet zelden ontaardde dat in baldadigheid en vandalisme, zoals het in brand steken van auto-en fietsbanden, het ingooien van ruiten, beschadigen van auto's en zo meer. De autoriteiten hebben steeds van alles geprobeerd om dit soort uitingen in te dammen door iets 'leuks' te organiseren om de luilakvierende jeugd van misstappen af te houden.  Op enkele plaatsen, zoals Haarlem, werd Luilak vooraf gegaan door een nachtelijke bloemenmarkt. Zie de foto hieronder. Ook Bussum is de jaren door het toneel geweest van luilakvieringen. Verhalenverteller Ton Longayroux heeft daar op onze website beeldend over geschreven. Lees het HIER