Echt iets om naar uit te kijken: een gloednieuw nummer van ons tijdschrift ! Later deze maand is het zover, dan krijgen de leden het blad thuisbezorgd. Het heeft dit keer een verrassend breed thema, namelijk Bussum Zuid. Als 'sneak preview ' hier alvast een inhoudelijk inkijkje:
Van de redactie
Hoe Bussum-Zuid werd volgebouwd
De evolutie van het uitbreidingsplan Bussum-Zuid
Het historische landgoed Crailo
De plek van de nieuwe Buurtschap Crailo
Architectuur en stedenbouw in Bussum-Zuid
Jongens- en Meisjesstad
Bejaardenhuizen in Bussum-Zuid
Groen in de Westereng
De Verlosserkerk, een kerk als een schip
Barakken in Zuid
Molen De Wandelaar
Speeltuinen in Zuid
Bussumers uit de jaren twintig, deel 1
De losse-nummer prijs van onze glossy is de jaren door onveranderd gebleven: €7,50 Ja u leest het goed. En een lidmaatschap van onze vereniging kost maar €15,- inclusief alle nummers thuisbezorgd. Misschien is het 't overwegen waard om een lidmaatschap aan iemand cadeau te doen.
'Van IJstijd tot Motte' dat is de titel van de lezing die AWN Naerdincklant heeft georganiseerd voor woensdagavond 17 april. De lezing wordt verzorgd door Jan van der Laan van Historische kring Baerne'. Zijn verhaal gaat over het ontstaan van bewoonbare rivierduinen langs de Eem. Hierdoor was het voor de bisschop van Utrecht aantrekkelijk om bij een doorwaadbare plaats in de rivier het kasteel 'Huis ter Eem' te bouwen. We horen meer over de geschiedenis van dit bisschoppelijke kasteel.
Locatie: de infoschuur 't Gooi, Naarderweg 103 A aan de N524. De toegang is gratis en aanmelding is niet nodig.
AWN Naerdincklant Gooi en Vechtstreek is een vrijwilligersvereniging, en is een één van de 24 afdelingen van AWN-Nederlandse Archeologievereniging. De Infoschuur is een gezamenlijke ruimte voor (publieks)activiteiten gericht op natuur, landschap, natuur, duurzaamheid en erfgoed. De ruimte wordt beheerd door het Goois Natuurreservaat. Er zijn zeven vaste gebruikersorganisaties.
Aan de hand van foto’s en filmpjes vertelt Margreet de Broekert op dinsdag 16 april over oorlogsgebeurtenissen in het Bredius- en Rembrandkwartier. Aan de orde komen de bekladding van de schoorsteen van de Gooische Stoomwasscherij, het ’huis van Mussert’ en het Reichsbordell aan de Brediusweg, het lot van verzetsman luitenant-kolonel P.M.R. Versteegh, T.B. Huurman, de joodse familie Verduin en verzetsvrouw ‘Tante Fifi’.
Verder de dramatische gebeurtenissen aan het einde van de oorlog: de bombardementen op hotel Bosch van Bredius en hotel Jan Tabak, met burgerslachtoffers tot gevolg. Vooral de families Bouvy en Van Meurs werden zwaar getroffen. Tot slot nog aandacht voor het Thierensmonument en de herdenkingsplek in de Verzetsliedenbuurt in Bussum.
Iedereen is van harte welkom op dinsdag 16 april van 10-12 uur in De Plataan, Majoor Kampsstraat 3, Naarden. Toegang gratis, aanmelden niet nodig.
Op woensdag 3 april zijn weer struikelstenen geplaatst. Dit keer allemaal in Bussum en wel in de Waldecklaan bij nr. 23, Regentesselaan 9, Corverlaan 16, Comeniuslaan 1 en Bisonstraat 13. De plaatsingen zijn een initiatief van de Stichting Struikelstenen Gooise Meren. (Foto's Jaap van Hassel)
Op maandag 15 april vindt opnieuw een legging plaats, zowel in Bussum als Naarden.
9.30 uur: Brediusweg 8 Bussum
Kurt Oppenheimer (1899-1944)
Ilse Sara Oppenheimer-Engel (1909-1944)
10.15 uur: Van Ostadelaan 3 Naarden
Wilhelm Rosenstiel (1886-1943)
Irma Rosenstiel-Oppenheimer (1896-1943)
Liselotte Karoline Rosenstiel (1923-1943)
Albert Rosenstiel (1925-1943)
11.00 uur: Johan Schoonderbeeklaan 10 Naarden
Walter Steffens (1894-1944)
Rosa Steffens-Loewenstein (1897-1942)
Richard Kurt Steffens (1922-1944)
Peter Alexander Steffens (1924-1944)
Marianne Antonie Steffens (1926-1942)
11.45 uur: Brediusweg 42 Bussum
Louis Zeehandelaar (1884-1943)
Ronetta Zeehandelaar-Elzas (1878-1943)
Leo Marcus Zeehandelaar (1909-1943)
12.30 uur: Julianalaan 14 Naarden
Martha Meyer-Gutmann (1891-1942)
Ruth Meyer (1923-1942)
Lothar Louis Meyer (1925-1942)
Op donderdagavond 21 maart vond de jaarlijkse algemene ledenvergadering van Historische Kring Bussum plaats. De vergadering vond dit jaar plaats in de Apostolische Kerk aan de Meulenwiekelaan en werd vooraf gegaan door een interessante lezing van Klaas Oosterom over de gevolgen van de komst van de Oosterspoorlijn voor Bussum, die werd bijgewoond door circa 80 mensen.
De vergadering vond na de pauze plaats en werd bijgewoond door 37 leden van HKB. De voorzitter, Nol Verhagen stond bij de opening stil bij het overlijden in juni van het vorig jaar van Chris Leenders, die hij een enthousiaste verteller, auteur, vriend en HKB-collega noemde. Na een kort In Memoriam vroeg Nol om een ogenblik stilte.
De agendapunten werden vlot afgewerkt. Desgevraagd meldde het bestuur dat het nog steeds vrij grote vermogen is ontstaan doordat de vereniging zowel in 2022 als in 2023 een legaat ontving, waardoor de forse uitgaven aan de tentoonstelling ter gelegenheid van het veertigjarige jubileum van vorig jaar werden teniet gedaan. Uiteraard zoekt het bestuur nu naar nieuwe bestedingsdoelen.
De bestuurssamenstelling werd gewijzigd: secretaris Eric Bor trad af en stelde zich niet herkiesbaar. Het bestuur stelde voor Ella Eweg in zijn plaats te benoemen, hetgeen de vergadering goedkeurde. Voorzitter Nol Verhagen dankte Eric voor zijn jarenlange inzet en heette Ella van harte welkom in het bestuur.
Aan het eind van de vergadering sprak Nol Verhagen Gerard Bon toe. Hij noemde Gerard het financieel geweten van HKB, eerst in en later buiten het bestuur. Hij roemde Gerards inzet voor de boekhouding en de ledenadministratie. Nol stelde de vergadering voor, Gerard tot Lid van Verdienste te benoemen. Uit het applaus bleek, dat de leden hiermee van harte instemden. Gerard ontving een oorkonde.
Vervolgens richtte Nol het woord tot Anuschka Steenman. Hij noemde haar als persoon minder zichtbaar voor iedereen, maar haar inzet en knowhow essentieel voor de HKB. Dit bleek ook het afgelopen jaar weer toen zij de website van een nieuwe lay-out heeft voorzien en ook de digitale infrastructuur probleemloos naar een nieuwe host overbracht. Nols voorstel om Anuschka te benoemen tot Lid van Verdienste werd eveneens met applaus aanvaard. Ook zij kreeg een oorkonde.
Hilversum viert dit jaar dubbel feest: haar 600-jarig bestaan en 50 jaar Hilversumse Meent. Op 15 maart 1974 kregen de eerste bewoners van de Grasmeent hun huissleutels overhandigd met daarbij een zaklantaarn omdat de straatverlichting nog niet was aangelegd. Op zaterdag 16 maart j.l. werd in het wijkcentrum De Kruisdam door de burgemeester een foto-expositie geopend onder de naam 'Hilversumse Meent in Beeld'. Daarna werd er 's avonds een groot jubileumfeest gevierd. Op de vrijdag werden enkele van de eerste bewoners van de Grasmeent op taart getrakteerd.
De bouw van de Hilversumse Meent was het slot van een periode van veel geharrewar. Hilversum had al lange tijd te maken met een nijpend woningtekort, maar Den Haag wilde aanvankelijk niet dat de Meent bebouwd zou worden, die moest groen blijven, zoals ookNatuurMonumenten van mening was. Er ontstond getouwtrek tussen Hilversum, Bussum, deprovincie en het Gewest Gooiland. Een actiecomité van bezorgde jongeren ging in 1967 de straat op om te demonstreren voor de bouw. Uiteindelijk kwam er twee jaar later een akkoord waarin werd besloten dat er 1661 woningen in de Meent mochten komen.
Het gebied was al honderden jaren in gemeenschappelijk bezit van lokale boeren, die latererfgooiers genoemd zouden worden. Dezeerfgooiers gebruikten de Meent om hun vee laten grazen. Meer over de Erfgooiers kunt u HIER lezen. De wijk wordt ook wel een enclave genoemd, liggend aan de grens van Bussum en ver verwijderd van de rest van Hilversum. Er staan nu ruim 18-honderd woningen met meer dan 4-duizend bewoners in een gebied van 110 hectare.
Lees hier drie artikelen van de Historische Kring Bussum die in 2015 in de geschiedenisrubriek van de Bussumse Krannt stonden:
HIlversumse Meent 1 Hilversums Meent 2 Hilversumse Meent 3
Tijdens de opening van het Nationaal Holocaust Museum op 10 maart in Amsterdam werd er bij de aandacht voor het verschrikkelijke oorlogsverleden ook gesproken over Nederlanders die de moed hadden voor bedreigde Joden op te komen en hun onderdak te verlenen. De Israelische president Herzog noemde in zijn toespraak als voorbeeld het Bussumse echtpaar Cornelis en Amanda Vissers. Zij lieten het pas getrouwde jonge echtpaar Andries en Helena Hoffmann in 1943 onderduiken in hun woning aan Singel 35.
Begin 1944 bleek Helena zwanger te zijn en dankzij een vervalst persoonsbewijs kon ze bevallen in het Bussumse Majella-ziekenhuis. Het meisje dat werd geboren kreeg de naam Miah-Amanda, een verwijzing naar Amanda Vissers. De onderduikers maakten in Bussum de Bevrijding mee en vertrokken daarna naar Amsterdam. In 1948 vestigden ze zich in Tel Aviv. Ze kwamen in 1973 nog voor een paar jaar naar Nederland terug maar bleven daarna voorgoed in Israel.
Cornelis (Kees) en Amanda Vissers kregen in 1966 in Jeruzalem een Yad Vashem-onderscheiding ('de rechtvaardigen onder de volkeren') De echtparen zijn nog over en weer bij elkaar op bezoek geweest. De zoon van de Hoffmanns, Jonah, bezocht later het onderduikadres en nam toen de kleerkast mee die de plaats had verborgen waar zijn ouders vaak in het huis zaten. Hij schonk de kast aan het Yad Vashem-herinneringscentrum in Jeruzalem. Andries en Helena Hoffmann zijn in 2005 en 2007 overleden. Oud-onderwijzer Kees Vissers (van de School met den Bijbel aan het Eendrachtspark) stierf in 1987 en zijn vrouw Amanda in 1993. Lees HIER hun uitgebreide verhaal uit 1966. Kees zegt daarin dat hij had geholpen 'om na de oorlog niet beschaamd te hoeven zijn'
Ook de Historische Kring Bussum doet mee met het voorjaars-evenement 'SPRING IS IN THE AIR' op zaterdag 23 maart. Het centrum van Bussum staat op die zaterdag in het teken van de meest uiteenlopende activiteiten. Zie daarvoor het uitgebreide programma. Het evenement is een initiatief van Bussumse ondernemers. Onze vereniging wil graag de aandacht vestigen op twee historische wandelroutes van zeker drie kwartier, allebei vanaf het Julianaplein. De eerste begint om 12.45 uur en de tweede om 15.00 uur. De wandelingen door het winkelcentrum worden geleid door gidsen van de Historische Kring Bussum.
De Bussumse dokterszoon Hens Clinge Doorenbos (1884-1978) was journalist, schrijver van kinderboeken, stripauteur en dichter. Als liedjesschrijver, cabaretier en zanger trad hij vanaf 1908 gedurende ruim zestig jaar op, vaak samen met zijn vrouw Wobbina (Bien) In 1927 behoorde hij met o.a. Willem Mengelberg, Dorus Rijkers, Buziau, Troelstra, Anthony Fokker, Wibaut en Berlage tot het twintigtal "populairste Nederlanders" in een lezerspeiling van het weekblad Het Leven.
Voor Persil maakte Clinge Doorenbos de eerste Nederlandse, sprekende reclamefilm. Hij trad daarnaast op voor de radio en maakte grammofoonplaten. In 1934 werd hij artistiek leider van het Bussumse Concordia dat na de verwoestende brand in 1930 uit de as was herrezen. Als bekende Nederlander schreef hij vele jaren als "volksdichter' dagelijks in de Telegraaf, ook tijdens de de Tweede Wereldoorlog, hoewel hij weigerde zich aan te sluiten bij de Kultuurkamer. Anne Frank haalt in haar dagboek in het Achterhuis twee van zijn gedichten aan, op 5 mei en 9 juni 1944..
Clinge Doorenbos woonde tijdens zijn leven in drie villa's in Bussum, aan de Huizerweg, aan de Brediusweg, en aan de Amersfoortse straatweg schuin tegenover de Gooische Boer. De villa uit 1936 moest in 1969 wijken voor de aanleg van het viaduct over de A1. Hier werd het echtpaar nog in 1967 gefilmd door Trino Flothuis voor een item in het roemruchte VPRO-programma Hoepla. Clinge's vrouw overleed 1971 en hijzelf in 1978, in verzorgingshuis De Schutse.
In het Bussums HistorischTijdschrift is het afgelopen jaar nog een uitgebreid artikelover zijn leven gepubliceerd.
Hierbij links naar filmpjes waarin Clinge Dorenbos is te zien en/of te horen. 1919, 1921, 1934, 1958, 1958 1961
De Hilversumse historische vereniging Albertus Perk is bezig met een enorme klus: het beschrijven van alle straten in de gemeente. Een werkgroep begon er in januari verleden jaar mee, en begin dit jaar verschenen de eerste resultaten op internet via de website Straatnamen van Hilversum. Elke week worden er zes nieuw beschreven straten gepubliceerd tot uiteindelijk een aantal van ruim 1250 is bereikt. Het is een mega-project dat zeker enkele jaren gaat duren. Waar dat aan de orde is worden per straat de volgende zaken beschreven: monumentale panden, beeldende kunst, beschermde bomen, struikelstenen, bekende Hilversummers en eventuele artikelen van Albertus Perk. Op de website is een voorlopige planning van de werkzaamheden te vinden, en ook is voortdurend te zien welke nieuwe straten zijn toegevoegd. Er kan alfabetisch worden gezocht, maar ook per wijk, per jaar en op bovenstaande thema's. Neem vooral eens een kijkje want de website zit heel toegankelijk in elkaar.
Albertus Perk is dit jaar met de viering van het zeshonderdjarig bestaan van Hilversum begonnen. De straatnamen-website is gelanceerd als onderdeel van het jubileumprogramma. Het is in feite een uitgebreide online-versie van het blauwe ' straatnamenboek' een naslagwerk dat in 1988 is geschreven door A.H.Meijer. In 36 jaar is er veel veranderd: er is veel gesloopt ,er kwamen straten bij, en over allerlei wegen, lanen en pleinen is intussen veel meer bekend.
