Bussums Historisch Tijdschrift jaargang 31 nummer 2 (augustus 2015) pag. 5

Glas-in-lood  Kunst en Ambacht

Van de redactie

Klik hier voor de pdf-versie van dit artikel.
De illustraties zijn aanklikbaar voor een vergroting.

Het thema voor de Open Monumenten Dagen 2015 is ‘Kunst en Ambacht’. De OMD-commissie van de Historische Kring Bussum was er gauw uit: waar gaan kunst en ambacht nu beter en indringender samen dan in glas-in-lood? Bovendien is glas-in-lood overvloedig aanwezig in ons dorp. De commissie heeft voor 12 en 13 september twee glas-in-lood routes samengesteld, op zaterdag een wandelroute door het centrum en op zondag een fietsroute door het Prins Hendrikpark en het Spiegel – zie ook de flyer bij deze aflevering van BHT. En ook BHT is bijna geheel aan glas-in-in-lood  gewijd. Om die reden verschijnen we deze keer in full colour!

BHT richt zijn aandacht vrijwel geheel op gebouwen die (zij het beperkt) openbaar toegankelijk zijn. In de praktijk zijn dat vooral kerken. Veel lezers van BHT zullen enkele van die gebouwen wel van binnen kennen. Maar merkwaardig genoeg zien we vaak weinig als we niet hebben leren kijken.  Dat klinkt misschien een beetje cryptisch, maar laat ik een voorbeeld geven. Hoewel ik vaak in de Wilhelminakerk ben geweest,was me nooit opgevallen dat de ramen in de kerk gezichtjes bevatten, maar liefst vier per raam. Pas als je daarop geattendeerd wordt, zie je ze ineens. En dan begrijp je niet dat je ze nooit eerder hebt gezien. Deze aflevering van BHT helpt u kijken en plaatst de ramen ook in de geschiedenis van het betreffende gebouw.

In het midden van het blad, onze centerfold, vindt u voorbeelden van glas-in-lood in andere gebouwen. Vaak zijn het min of meer geïsoleerde kunstwerken. Zulke ramen, bovenlichten of zelfs plafonds geven de desbetreffende panden iets eigens, iets sierlijks en iets bijzonders, waardoor ze als het ware boven zichzelf uitstijgen. Daarbij komt dat de ramen, net als de architectonische vormgeving, ook in een kunsthistorische ontwikkeling passen, wat bijdraagt aan de historische beleving van de bewoners en de bezoekers.

En behalve over glas-in-lood kunt u in deze aflevering van BHT het eerste van twee artikelen van Marcus van der Heide lezen over de engelbewaarder van Vincent van Gogh. Het is dit jaar precies 125 jaar geleden dat Van Gogh een einde maakte aan zijn leven. Zijn schoonzus Jo Bongers heeft haar leven gewijd aan de zorg voor de nalatenschap van Vincent – wiens genie op dat moment nog niet herkend werd en wiens schilderijen destijds nauwelijks iets waard waren. Haar Bussumse pension, Villa Helma, vlakbij het station, was de schatkamer van waaruit de wereld Van Gogh zou leren kennen als een van de allergrootste schilders uit de geschiedenis. Letterlijk bijna niet te geloven!

We zien vaak weinig als we niet hebben leren kijken