Op reis!

Open Monumentendag 2014

Colofon en Inhoud
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 1
(van de redactie), pag. 1

Route van de Gooische stoomtram in 1900
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 2
(van de redactie), pag. 2

Op reis! Het spoor, de trein, de tram, de bus en het station
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 3
(van de redactie), pag. 3

Bussum en de forens
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 4-7
auteur: Chris Leenders, pag. 4-7
Dit artikel gaat over de ontwikkeling van Bussum sedert de aanleg van de Oosterspoorweg, die Bussum uit zijn isolement haalde en tot grote bloei bracht.

De Gooische Stoomtram
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 8-11
auteur: Chris Leenders, pag. 8-11
Dit is het verhaal van de Gooische Stoomtram, van het begin in 1881 tot aan het einde in 1947. Het verhaal van de gruwelijke Gooische Moordenaar vindt u elders in dit nummer.

De Gooische Stoomtram - route per fiets
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 12-13
auteur: Klaas Oosterom, pag. 12-13
Deze fietstocht gaat langs de route zoals die ooit, vanaf de jaren 80 van de 19e eeuw (1882 t/m 1947) tot na de Tweede Wereldoorlog werd gereden door de Gooische (stoom)tram. De tram reed vanuit Bussum langs Naarden en door Huizen, Blaricum en Laren naar Hilversum. Van daaruit werd de route in omgekeerde volgorde afgelegd. We fietsen de tramroute vanaf Bussum via Huizen naar Hilversum. Vanaf station Hilversum rijden we weer terug naar Bussum. De totale afstand van de route is ruim 25 km. Heruitgave door de Historische Kring Bussum in 2014 van de oorspronkelijke uitgave van Bep (G.L.) De Boer 1993. Laren NH. Zijn gegevens kwamen van W.I. Engel.

De Gooische Moordenaar
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 14-15
auteur: Chris Leenders, pag. 14-15
Op 16 februari 1883 werd de Stoomtramweg Bussum-Huizen N.V. opgericht. Het traject liep van station Naarden-Bussum via Naarden naar Huizen. Vanaf het station ging het via de Comeniuslaan linksaf de Lambertus Hortensiuslaan op, de Rijksstraatweg over en dan via de Thierensweg en de Galgebrug naar de Chemische fabriek Naarden Chefana om via een bochtig traject de halte Drafna te bereiken en uiteindelijk via de Flevolaan in Huizen te belanden (zie ook de fietstocht langs dit traject elders in dit nummer). Er werd reclame gemaakt door allerlei kleine boekjes uit te geven met wandelingen en andere toeristische tips. Een zo’n titel luidde: Door het Gooi met de tram en verder te voet. Die wandelingen gingen bijvoorbeeld door villapark het Spiegel, langs de toenmalige renbaan Cruysbergen en vervolgens naar ’s Graveland, om via het Spanderswoud weer terug te keren naar Bussum. Aan de andere kant van Bussum ging men naar de bekende pleisterplaatsen Jan Tabak of de Gooische Boer, om door de prachtige ‘Crailoosche bosschen’ te wandelen, de modelboerderij Oud Bussem te bezoeken of naar de uitspanning Oud Valkeveen om van de Zuiderzee te genieten. Behalve passagiers werd er ook veel vracht vervoerd.

Ein Wienerkind in Bussum
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 16-18
auteur: Klaas Oosterom, pag. 16-18
Mevrouw Vos-Havránek uit Bussum schonk de Historische Kring voor haar overlijden meer dan 15 plakboeken met ansichtkaarten vanaf de jaren ‘20, eigen foto’s, kranten en knipsels uit 1945 en uit de jaren ‘70, ‘80 en ‘90. In de keuze van de knipsels legt ze een voorkeur aan de dag voor mensen (vooral middenstanders), voor panden in Bussum die gesloopt werden en voor kerken. Haar verhalen en afbeeldingen zijn en worden gebruikt voor de krantenrubriek Uit de Bussumse Historie. Haar dochter leende ons een plakboek met vele aantekeningen, waaruit een beeld van haar leven oprijst. Alle drie haar kinderen vertelden over hun actieve moeder en haar verlangen naar Wenen. Wie was deze vrouw die zo geïnteresseerd was in mensen en met velen een intensieve correspondentie voerde?

Rondleiding door station Naarden-Bussum
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 19-22
auteurs: Jaap van Hassel en Chris Leenders, pag. 19-22

De lift
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 23-25
auteur: Nol Verhagen, pag. 23-25
Sinds De Lift van Dick Maas in 1983 een kaskraker werd in de Nederlandse bioscopen, weten we dat liften zo hun eigen snode plannen kunnen hebben. In Bussum was zelfs een liftschacht al voldoende om ingenieurs, projectleiders en bouwvakkers tot wanhoop te drijven. Hieronder volgt een compilatie van berichten in de lokale persmedia (ontleend aan het digitaal archief van de Historische Kring Bussum http://www.historischekringbussum.nl/) die een waar horrorverhaal vertellen. Gelukkig weten we nu dat het sprookje goed afliep!

Station: tempel of zwembad? Over de beleving van station Naarden-Bussum
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 26-31
auteur: Luud Wierenga, pag. 26-31
Loop je zomers door de Prins Hendriklaan naar het station Naarden-Bussum, dan ervaar je de ruimte als een donkergroene tunnel. Aan het einde doemt het lichte stationsplein op als een ‘poort naar de wereld’. Tijdens de industriële revolutie, vanaf het midden van de 19e eeuw, evolueren vorm en uiterlijk van gebouwen internationaal. Er is behoefte aan veel ruimte en dus grote, omvangrijke gebouwen om in te werken en te wonen. Nieuwe buurten en wijken ontstaan. Zo ook in Bussum en Naarden.

De BUS van Bussum naar Naarden . . .
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 32-33
auteur: Jan-Willem Henfling, pag. 32-33
Dit liedje zongen we vanaf 1960 vol trots als we over de Brinklaan wandelden, want nooit eerder stond Bussum zo duidelijk op de kaart. Het was lang voordat de walkman leidde tot mensen die als zwijgende zombies hoofdschuddend over straat liepen. Moeders zongen luidkeels uit het raam, krulspelden in het haar en de maat zwaaiend met een stofdoek, bouwvakkers galmden in koor van steigers. Wij, mijn broer en jongere zusjes, hadden een bijzondere band met dit lied, want het ging over ‘onze’ bus. De bus die ons in de jaren ‘50 ieder weekeinde naar Amsterdam had gebracht, waar mijn moeder een bovenhuis bewoonde vlak bij het eindpunt van de NBM (Nederlandse Buurtspoorweg-Maatschappij) aan de Wibautstraat. We stapten op bij de halte, vernoemd naar hoedenwinkel Van Dam. Bus 30 van de NBM voerde ons van daar via het Station, van Bussum naar Naarden en verder via Muiderberg, Muiden, Weesp, Diemen en dan langs de Ajax-oefenvelden, naar het eindpunt in Amsterdam. Iedere week een boeiende reis als voorbode van het Tropeninstituut, Artis, de Werkschuit en andere Amsterdamse avonturen.

Vreemdelingenverkeer in Bussum
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 34-37
auteur: Nol Verhagen, pag. 34-37
Augustus 1973 ligt in het VVV-kantoortje aan de Vlietlaan een register waarin ‘ieder die de VVV voor Bussum wil behouden een handtekening kan zetten’. De Gemeente wil aan het eind van het jaar de subsidie stopzetten. Dat zou onvermijdelijk het einde betekenen van het bureautje, dat al sinds 1926 onderdak aan de VVV heeft geboden. Voor de goede orde: het gaat om het gebouwtje dat nog steeds pal naast de spoorwegovergang aan de Generaal de la Reylaan te vinden is en dat tegenwoordig dienst doet als kaartkantoor van Toneelvereniging de Plankeniers.

Wandelen in 1929 en in 2014
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 38-39
auteur: Klaas Oosterom, pag. 38-39

Bussum in boeken
Bussums Historisch Tijdschrift 30/2 (2014) 40
auteur: Klaas Oosterom, pag. 40
Wandelingen door Gooi- en Eemland en Omstreken
Gids voor Het Gooi (1937)
Het Gooi
In het spoor van de Gooische tram